اسپكتروفتومتر دستگاهي است كه اشعه هاي منوكروماتيك را با كارائي بيشتري نسبت به فيلترهاي رنگي مورد استفاده در فتومترها جدا مي كند. در اين دستگاه ها نور منبع موازي شده و از يك منشور عبور داده مي شود تا نورهاي با طول موج هاي مختلف در جهات مختلف پراكنده شوند. بقیه در ادامه مطلب
به دليل پهناي باند طيفي كوچك، مقدار نوري كه به دتكتور مي رسد، معمولا نسبت به كلريمتر بسيار كمتر است (شكل1 .) لذا نياز به يك دتكتور بسيار حساستر است. معمولا از ضرب كننده نوري يا سلول نوري خلا استفاده مي شود. سيگنال الكتريكي توليد شده توسط دتكتور فتوالكتريك را مي توان با استفاده از microammeter حساس اندازه گيري كرد.
ساخت دستگاه اندازه گيري در بازه مورد نياز و با صحت مطلوب مشكل و هزينه بر است. براي حل اين مشكل يكي از دو روش زير استفاده مي شود:
1-سيگنال دتكتور را مي توان با استفاده از يك پل پتانسيومتري دقيق و صحيح اندازهگيري كرد. يك سيگنال معكوس توسط پتانسيومتر كنترل مي شود تا زماني كه يك گالوانومتر حساس نشان دهد كه سيگنال دتكتور متعادل شده است و هيچ جرياني از گالوانومتر عبور نمي كند. از اين روش در گالوانومتر تك پرتويBeckman Model DU استفاده مي شود.
2-جريان دتكتور به صورت الكترونيكي تقويت شده و مستقيما روي يك نمايشگر نشان داده مي شود. مزيت اين دستگاه ها، سرعت اندازه گيري آن ها است. دستگاه به نحوي تنظيم مي شود كه وقتي نمونه مرجع در مسير نور قرار مي گيرد، مقدار خوانده شده انتقال %100 باشد.
دستگاه هاي مدرن صنعتي معمولا دو پرتوي هستند و نمايشگر يا ثبات ديجيتالي دارند كه مي تواند جذب، غلظت، درصد ا...
پست كار، محلي است كه در آن يك شخص يا گروهي از افراد، وظايفي را براي يك دوره زماني نسبتا طولاني انجام ميدهند. بقیه در ادامه مطلب
مشكلات بهره وري، رضايت مهندسي شغلي و ايمني با طراحي كار در صنايع، ارتباط مستقيم دارد. طراحي ارگونوميك محل كار، با در نظر گرفتن جنبه هاي رواني و فيزيكي، باعث افزايش رضايت شغلي كاركنان و كاهش ميزان حوادث ميشود. محيط كار مطلوب، محيطي است كه نه تنها از نظر بهداشتي آسيب رسان نباشد، بلكه موجب ارتقاء سطح بهداشت و سلامتي كاركنان – چه از نظر فيزيكي و چه از لحاظ رواني – گردد. همچنين طراحي محيط كار مطلوب از طريق بهبود بهره وري و كاهش غيبت از كار، سود سرشاري را بدنبال خواهد داشت. براي طراحي محيط كار مطلوب و مناسب، ابتدا طراح بايد به ابعاد فيزيكي افراد يا كارگران توجه نموده و سعي كند كه در طراحي خود حداقل 90% از آنان را در محدودة طراحي قرار دهد. در اين رابطه، اصلي وجود دارد كه موضوع را روشنتر ميكند: در مورد حد دسترسي و اعمال نيرو، افراد كوچكتر يا ضعيف تر مورد توجه قرار ميگيرند و براي در هاي ورود و خروج فضاي خالي مورد نياز و … اين افرادِ بزرگتر هستند كه در طراحي مد نظر هستند. تغيير طراحي و در نظر گرفتن دستورالعمل هاي ارگونومي در مرحله اي كه طرح هنوز بر روي كاغذ است، بسيار ساده تر از زماني است كه محيط كار به مرحلة بهره برداري رسيده است. محيط كار بايد براي كار واقعي طراحي شود و شرايط ارگونوميك بهينه با توجه به ساختار تجهيزات تعيين گردد. به طوري كه محيط كار بسادگي براي هر فرد مطلوب و قابل تنظيم باشد. يكي از اهداف عمده در طراحي محيط كار، جلب پذيرش و رضايت كاربر است.
سه عامل مهم وابسته به كاربركه بر روي ساختار و شكل محيط كار تاثير دارند:
- حوزة دسترسي و فضاي خالي اضافي
- موقعيت كاربر با توجه به ميدان ديد
- وضعيت بدني كارگر ( ايستاده ، نشسته )
حركات طبيعي يكي از مهمترين بخشها در انجام كار با راندمان بالا تلقي ميگردد. لذا بايد محيط كار را به گونهاي طراحي نمود تا با ابعاد بدن كارگر كاملاً تطبيق داشته باشد در چنين وضعيتي نياز به دانستن اين ابعاد جهت طراحي محيطهاي كاري اهميت بسزايي داشته و پاسخگوي اين نياز مهم آنتروپومتري مي باشد.
آنتروپومتري Anthropometery كلمه اي يوناني است كه از دو واژة Anthropo به معني انسان – گونه انسان و metery به معني سنجش تشكيل شده است.
بطور كلي اندازه گيري ابعاد بدن در دو وضعيت صورت مي گيرد:
1. وضعيت ساكن ( ثابت )
2. وضعيت متحرك
وضعيت ساكن :
در وضعيت ثابت اندازه گيري بدن در حالتي صورت مي گيرد كه بدن هيچ حركتي نداشته باشد و اين اندازه گيري را اصطلاحاً آنتروپومتري استاتيك مي گويند.
وضعيت متحرك :
در وضعيت متحرك اندازه گيري ابعاد بدن در حالتي كه بدن در حال حركت مي باشد، صورت خواهد گرفت. اين اندازه گيري نيز آنتروپومتري ديناميك گفته مي شود.
بطور كلي آنتروپومتري شامل اندازه گيري
- اندازه هاي مختلفي از طول بدن
- وزن و حجم اندام ها
- فضاي حركتي و زواياي حركتي هر يك از اندازه ها بوده و در نهايت تهيه آمار و اطلاعات منتج از آن در تعيين شكل و اندازه ابزار و وسايلي است كه در محيط كار مورد استفاده اين افراد قرار مي گيرد.
بطور كلي آنتروپومتري در دو زمينه كاربرد دارد:
1. براي تطبيق و تناسب ماشين با انسان در جهت راحتي و افزايش راندمان كاربر
2. جهت استاندارد سازي وسايل و تجهيزات مورد استفاده براي يك فرد يا كل جامعه
در اين زمينه علاوه بر ابعاد بدن، نوع وسايل مورد استفاده، جنس و وضعيت بدن يا پوسچرPosture و... مورد استفاده قرار مي گيرد كه البته مهمترين آنها سن، جنس و تفاوتهاي نژادي مي باشد.
براي استاندارد سازي نحوة تعيين هر يك از اندازه ها بايد براي نوع اندازه گيري نيز، يك تعريف مشخصي وجود داشته باشد كه ذيلاً تعاريف اصلي در اندازه گيري ابعاد بدن مورد بررسي قرار ميگيرد.
بقیه در ادامه مطلب
صوت : در اثر ارتعاش يك جسم يا مجموعه اي از اجسام كشسان توليد مي شود. انتشار آن حركت ارتعاشي منبع مولد است. بقیه در ادامه مطلب
سر و صدا : صوتي است ناخواسته ، ناخوشايند و نامطلوب كه در صنعت ، فراورده تبديل انرژي است. قسمتي از انرژي تلف شده در اثر ارتعاش و اصطحكاك سطوح مختلف دستگاه و ايجاد اغتشاش در هوا ، به صدا تبديل مي گردد.
مشخصه هاي صوت ، طول موج ، زمان تناوب و فركانس مي باشد.
طول موج مسافتي است كه موج در يك پريود مي پيمايد (λ وبرحسب متر بيان مي گردد)
زمان تناوب زمان يك نوسان كامل است (T وبر حسب ثانيه بيان مي گردد )
فركانس تعداد نوسان كامل در واحد زمان مي باشد (F و برحسب هرتز بيان مي گردد)
فركانس تا 512 هرتز بم - 512 تا 2048 هرتز متوسط وبيش از 2048 را زير مي نامند.
مراكز فركانس هاي هشت گانه در بهداشت حرفه اي كاربرد فراوان داشته و شامل فركانس هاي 63.5- 125 – 250- 500 -1000 – 2000 – 4000 - 8000 هرتز است.
اثرات صدا شامل اثر مستقيم (صدمه بر سيستم شنوايي) و غير مستقيم ( اثر بر راندمان كار ،اثر رواني ، اثر بروضع عمومي بدن ، اثر پوششي برشنوايي ) است.
كاهش شنوايي بر سه نوع انتقالي ، حسي – عصبي و مختلط مي باشد .
در كاهش انتقالي ، راه استخواني سالم و طيبعي است وبا افزايش صدا قابل شنيدن بوده وبا جراحي و سمعك قابل ترميم است.از جمله علل آن به پارگي ، كدري ، تيرگي ، دررفتن استخوانهاي... مي توان اشاره نمود.
در كاهش حسي – عصبي ، ضايعه ، مربوط به گوش داخلي است. در اين كاهش ضايعه در راههاي هوايي و استخواني وجود دارد.كري شغلي ، تماس با برق ، مواد سمي چون CO- PB – HG اوره ، وبيماريهايي نظير تيفوس ، زونا از انواع كري هاي فوق است. وقتي كاهش شنوايي در اثر انتقالي و حسي – عصبي باشد آن را مختلط گويند و در اين ضايعه هر دو راه هوايي و استخواني دچار اشكال است.
افت شنوايي شامل دو نوع موقت (TTS ) و دايم ( PTS ) است:
در افت شنوايي موقت ، صدايي با شدت زياد در زمان كم تماس داده مي شود (انفجار ) وبا قطع تماس ، افت شنوايي ( با توجه به زمان تماس ، شدت و حساسيت فرد ) از بين مي برد اين افت در فركانس 3000 تا 6000 هرتز مي باشد.
افت دائم شنوايي ، در صورت تماس مداوم با صدا بوجود مي آيد ، از نوع حسي – عصبي و غير قابل درمان ( بدليل نابودي سلولهاي عصبي ) مي باشد.
اين افت از فركانس 4000 هرتز شروع و به فركانس هاي 6000 و 8000 هرتز گسترش مي يابد.
مراحل كري شغلي شامل : شروع (اوايل اشتغال فرد خستگي شنوايي ، افت در فركانس 4000 هرتز ، احساس ناراحتي ، گرفتگي گوش ، خستگي عمومي ).
اختفاء ( ناشنوايي در فركانس 4000 هرتز، امكان كاهش در ساير فركانسها وجود دارد .)
نيمه اختفاء ( گسترش در فركانس 2000 و 1000 هرتز ، عدم شنيدن صداي آهسته )
كري واضح ( نقصان در فركانس بم و زير ، شنيدن دشوار صداي مكالمه ) مي باشد.
كري شغلي دو طرفه و متقارن ، پرده صماخ سالم ، عدم برگشت شنوايي حسي- عصبي ،غير قابل درمان ، شروع افت از فركانس 4000 هرتز را دارد.
در كري شغلي عواملي چون شدت ، فركانس ، ريتم ، زمان تماس ، محيط كار ، سن فرد ، ضايعات قبلي و حساسيت فردي مداخله مي نمايد.
با افزايش شدت صوت ، زمان تماس و افزايش سن ، ميزان افت شنوايي بيشتر مي شود.
فركانس هاي زير مضرترند - صداي يكنواخت و مداوم ، كم خطر تر از صداي منقطع و غير يكنواخت است (با فركانس برابر). صدا در محيط باز قابل تحمل تر است. ضايعاتي چون ضربات وارده به سر ، انفجار ، صدمات شنوايي ، مننژيت ، مصرف ساليسيلات ، جنتامايسين ، تماس با CO - AS در افت شنوايي موثر است.
افراد نسبت به صدا حساسيت هاي متفاوتي دارند كه قابل شناسايي است.
يك نمونه از روشهاي تعيين گوش حساس ، آزمايش PEYSER است و مراحل آن عبارتند از:
خيره شدن به صفحه مانيتور تعداد دفعات پلک زدن را کاهش ميدهد و سبب سوزش چشم و در نتيجه منجر به خشکي چشم ميشود.
هر چه افراد بيشتر به صفحه مانيتور خيره شوند، کمتر پلک ميزنند و هر چه کمتر پلک بزنند دچار سوزش و آسيب چشم ميشوند و هر چه احساس خشکي در چشم زياد شود سوزش و اشک را به دنبال خواهد داشت.
به گفته محققان پلک زدن سبب تر شدن چشم ميشود و کارهايي که انسان را مجبور به کمکردن تعداد دفعات پلک زدن کند مانند کار با کامپيوتر و رانندگي و تماشاي تلويزيون سبب خشکي چشم ميشود.
امروزه كامپيوتر در همه جا، از خانه گرفته تا محل كار مورد استفاده قرار مي گيرد و متعاقبا اثراتي كه بر سيستم سلامت انسان مي گذارد، روز به روز محسوس تر مي گردد.
تعريف استنوپي:
استنوپي يا خستگي چشم، امروزه يك نوع گرفتاري و مشكل رايج در ميان كابران مي باشد. بروز اين مشكل ممكن است به علت عوامل مرتبط با وضعيت چشم و بينايي، فاكتورهاي وضعيتي، شخصيتي و مرتبط با محيط كار شامل: دما، رطوبت و جريان هواي داخل اتاق و يا بيماري هاي سيستمي باشد.
عوامل موثر در ايجاد استنوپي:
- وضعيت چشم وبينايي
از علل استنوپي، وضعيت خود چشم است. عيوب انكساري تصحيح نشده خصوصا آستيگماتيسم، پير چشمي، دور بيني كه به طور كامل تصحيح نشده، اختلالات ديد دو چشمي از عوامل ايجاد كننده استرس هاي بينايي ناشي از كار با كامپيوتر هستند.لذا كليه كاربران بايد يك معاينه مقايسه اي قبل يا بلافاصله بعد از شروع كار و نيز بعد از آن داشته باشند. اين معاينه شامل آناليز دقيق عملكرد در چشم ها در فواصل مياني و نزديك كار باشد.
-نوع كار
بقیه در ادامه مطلب