پارکت لمینت
خطرات زندگی الکترونیکی بقیه در ادامه مطلب
اگر بپذيريم كه روند زندگى مردم در قرن حاضر به سوى هرچه بيشتر الكترونيكى شدن است و نيز زندگى الكترونيكى را يك واقعيت در حال شدن بدانيم آنگاه در خواهيم يافت كه هيچ وجهى از وجوه زندگى بشرى از تاثيرات اين پديده به دور نخواهد ماند. بر اساس پيش بينى ITU جهانى، كاربران رو به رشد اينترنت در دنيا تا پايان سال ۲۰۰۶ ميلادى از مرز ۸۰۰ ميليون نفر خواهند گذشت. كافى است به اطرافمان بنگريم كه زندگى الكترونيكى چگونه همه عرصه هاى زندگى بشرى را يكى پس از ديگرى به احاطه خود درآورده و به همراه ويژگى هاى مثبت و مفيد خود اثرات سوء و مخربى را نيز به دنبال آورده است. اگر چه همه اقشار جوامع بشرى در سطوح گوناگون از منافع و راحتى هاى زندگى الكترونيك بهره مند و يا دست كم از آن سخن به ميان مى آورند اما كمتر كسى به آسيب هاى ناشى از همه گير و فراگير شدن اين پديده پيچيده و غامض كه ابعاد آن ناشناخته و حيرت انگيز است توجه داشته است. در قاموس فرهنگ مدرن، وقتى سخن از زندگى الكترونيك مى شود منظور كليه حوزه هايى است كه به تسخير آن درآمده و يا به عبارت ديگر سخن از همه چيز الكترونيك است.
به هر حال گويا دستاوردهاى زندگى الكترونيك در سرعت بخشى و خدمت رسانى و افزايش دقت عمل در كارهاى گوناگون امكان پذير نيست ولى اين پديده نيز مانند همه دستاورد هاى بشرى همواره دو كفه ترازو دارد كه با بالا رفتن يكى، ديگرى رو به پائين ميل خواهد كرد. كفه منافع و كفه مضرات. اگر چه ما در اين گزارش بر موضوعات محورى مضرات اين پديده تاكيد خواهيم كرد ولى منافع و ويژگى هاى مثبت زندگى الكترونيك از جمله مباحثى است كه نيازى به اثبات و تفصيل ندارد و يا كفه مثبت آن به عينه براى همگان لمس شدنى است ولى آن كفه مضرات است كه از چشم بسيارى پنهان خواهدماند.اين مضرات شامل موارد زير است:
دكوراژه الكترونيك: اولين عارضه در دكوراژه كردن آدمى كه از قضا اندام فيزيكى كاربران را مورد تهديد قرار مى دهد، كار مداوم با ابزار الكترونيك است كه ارمغان زندگى مدرن و عجين شده با الكترونيك است.
به عنوان مثال مى توان از دردهاى عضلانى، درد مچ دست، خميدگى پشت و دردهاى موضعى در نزد اغلب كاربران كامپيوتر و اينترنت نام برد كه هر روزه بر شمار آنها افزوده مى شود. مشكلات بينايى نيز به دليل كار زياد با رايانه از قبيل سرخى و سوزش و آبريزش چشم كه به كاهش قدرت بينايى، خستگى و سردرد منجر مى شود. چشم هاى انسان قادر است بر روى اشياى دور و نزديك متمركز شوند كه اين كار بايد به تناوب در طول بيدارى فرد تكرار شود ولى از آنجايى كه كاربران براى كار با صفحه نمايش مجبور هستند اغلب اوقات به نزديك خيره شوند، قدرت تطابق را به مرور از دست مى دهند. كار مداوم با رايانه خطرات ديگرى نيز به همراه دارد كه ابعاد آن به درستى شناخته شده نيست، مانند:
خطر انتشار امواج الكترواستاتيك، خطر انتشار امواج نورى و تشعشعات، خطر انتشار گازهاى سمى ناشى از گرم شدن قطعات رايانه و... براى مبارزه با اين مشكلات علم نوينى در دنيا مطرح شده است كه به ارگونومى يا كارپژوهى جهت استفاده بهينه از ماشين در جوامع انسان محور تاكيد دارد.
انزواى الكترونيك: فردگرايى از ديگر آسيب هاى زندگى الكترونيكى است كه در بطن خود به تدريج ايجاد حصارى براى فرد خواهد كرد كه گريز از آن به سادگى ميسر نخواهد بود. زندگى الكترونيك خاصيت بى نيازى را در آدم ها افزايش و در عوض تعامل طبيعى در روابط اجتماعى را به شدت خواهد كاست.
تنهايى ناشى از طبيعت كار با وسايل و ابزار الكترونيك از جمله رايانه كه دنياى خصوصى و يا مجازى را به ارمغان مى آورد، افراد جامعه را هر چه بيشتر به كام خود كشيده و اثرات زيانبار و عميقى را برجاى خواهد نهاد كه ابعاد آن به روشنى قابل تبيين نيست. انسان موجودى است اجتماعى كه به طور حتم هر آنچه كه به اين خصيصه لطمه وارد كند بخشى از ابعاد شكوفايى اش را در چرخه زندگى طبيعى با مشكل مواجه خواهد ساخت. جذابيت دنياى مجازى به قدرى است كه پس از مدتى كاربران زندگى الكترونيك، مصاحبت با ديگران را تحمل نكرده و مانند فرد معتادى كه همواره به سوى همدم و مخدر خود كشيده مى شود در اولين فرصت به سراغ فرديت و ابزار الكترونيكى خود خواهد رفت. در اين حالت تنها ارتباطات مجازى از طريق امواج است كه بر ارتباطات فرد فرد جامعه سايه افكنده و به تدريج طبيعت آدميان را معيوب خواهد ساخت. براى نمونه به روابط والدين و فرزندان كه جزء اولين قربانيان زندگى الكترونيك هستند مى توان اشاره كرد. در دنياى الكترونيك كانون خانواده شديداً آسيب ديده و اعضاى آن از بسيارى منافع طبيعى كه نتيجه تعامل هاى منطقى آن است محروم مى شوند كه صد البته دامنه هاى آن فراتر از روابط والدين و فرزندان رفته و حتى روابط زناشويى را مورد مخاطره و هدف قرار مى دهد. فرد محورى با سنگ بناى ديجيتالى و مدرن با شدت هر چه تمامتر در حال گسترش است.
بمباران اطلاعات الكترونيك: با آمدن اينترنت كه به تعبيرى همه چيز را به شكل الكترونيك در اختيار كاربرانش قرار مى دهد و چندين رسانه را به صورت مجتمع در خود گرد آورده است، به شكلى بسيار آرام و خزنده كاربران را دچار خستگى و يا به عبارت بهتر گرفتار سرسام الكترونيك خواهد كرد.
ميليون ها سايت و ميلياردها وبلاگ و تريليون ها صفحات اينترنتى و موضوعات گوناگون به يك باره در كمين كاربر نشسته و با اشاره اى ده ها صفحه حاوى انواع اطلاعات راست و دروغ به سمت استفاده كننده هجوم مى آورند.
قدرت پردازش و تجزيه و تحليل آدمى به هر ميزانى كه باشد از چنبره اين پديده رهايى نداشته و در آن واحد صدها و هزاران اشاره او را به سوى خود فرا مى خواند. بدين شكل انسان ها تبديل به موجوداتى خواهند شد كه از يك سو با گستره و انبوهى از اطلاعات مواجه شده و از سويى ديگر اجازه و امكان تفكر و تعمق و بالطبع پردازش را نخواهند يافت كه عارضه طبيعى آن دل نگرانى (stress) و خستگى الكترونيك است.
خشونت الكترونيك: از جمله غرايز بشرى كه مانند ساير غرايز در ساختار آدمى نهادينه است، غريزه خشونت است كه در اثر ترغيب و رشد دادن آن، انسان را به هيولايى غيرقابل پيش بينى و خارج از تصور تبديل خواهد كرد. گذشته از ترويج خشونت در رسانه هاى ماهواره اى و تلويزيونى، هم اكنون ده ها هزار سايت بر روى اينترنت به انحاى مختلف تبليغ خشونت مى نمايند تا از اين رهگذر به اهداف مادى خود كه ساليانه بالغ بر ميليارد ها دلار است دست يابند.
براساس تحقيقى كه توسط يونسكو در سال ۱۹۹۸ انجام شد مشخص شد كه ۸۸درصد كودكان و نوجوانان، شخصيت آرنولد شوارتزنگر را به سبب ايفاى نقش اش در فيلم ترميناتور كه مملو از صحنه هاى خشن است مى شناسند. نكته جالب ديگرى كه تحقيق يونسكو بدان اشاره مى كند آن است كه نيمى از خشونت هاى به تصوير كشيده شده در بازى هاى رايانه اى توسط نقش هاى مثبت اين بازى ها رخ مى دهد. اين عمل با وجاهت بخشيدن به خشونت و به نوعى تشويق مخاطب به خشونت، زمينه هاى بروز نگرش ها و رفتارهاى خشونت آميز در كودكان و نوجوانان را فراهم مى سازد.
بسيار بديهى است كه صحنه هاى خشن در فيلم هاى تلويزيونى، سينمايى و بازى هاى رايانه اى، عملكرد مغز كودكان را تحت تاثير قرار مى دهد كه منجر به تغييرات رفتارى خاصى در آنها خواهد شد.
پورنوگرافى الكترونيك: دستيابى به تصاوير و فيلم هاى غيراخلاقى به خصوص براى كودكان و جوانان در بزرگراه اطلاعاتى يا اينترنت از مباحث بسيار جدى و نگران كننده اى است كه خانواده ها و ساير اقشار فرهنگى و فرهيخته جوامع را به چالش كشيده است. اين موارد ضد فرهنگى و ضداخلاقى الكترونيك كه تنها در اينترنت شامل ده ها ميليون صفحات الكترونيكى است، كانون خانواده ها و در رأس آن كودكان و جوانان را هدف خود قرار داده است.
اعتياد الكترونيك: تحقيقات و آمار نشان مى دهد كه الگوهاى رفتارى اعتيادگونه در بين كاربران دائمى اينترنت وجود داشته و بى وقفه بر تعداد آنها افزوده مى شود. نگران كننده ترين جنبه اعتياد به اينترنت، آسيب ديدن كودكان و نوجوانان است كه آنها را با ايجاد جذابيت گوناگون در كام خود فرو مى برند.
بدين ترتيب كودكان و نوجوانان به راحتى به سوى بازى هاى چند نفره و حتى بخش هاى مبتذل آن كشيده مى شوند. اعتياد به اينترنت ساعت هاى بسيار زيادى از طول شب و روز اين قبيل افراد را به باد نيستى داده و آنها را به ولگردى الكترونيك و گشت و گذارهاى بى هدف مى كشاند. كارشناسان استفاده غيرطبيعى از اينترنت را اصطلاحاً اعتياد به اينترنت مى نامند. علت اعتياد به اينترنت در بسيارى از اين افراد، دستيابى به راهى براى سركوبى اضطراب ها و تنش هاى زندگى است. به گفته پژوهشگران درصد اعتياد به اينترنت در افراد منزوى و همچنين افرادى كه در ارتباط هاى اجتماعى و بين فردى خود مشكل دارند بيش از سايرين ديده مى شود. برخى از علائم شناخته شده اين اختلالات به شرح زير هستند:استفاده از كامپيوتر براى خوشگذرانى، شادى يا وقت گذرانى، احساس افسردگى به هنگامى كه از كامپيوتر استفاده نمى كنند، صرف زمان طولانى در شبانه روز با كامپيوتر، صرف هزينه زياد براى نرم افزار و سخت افزار و فعاليت هاى مرتبط با آن بدون توجيه منطقى، بى توجهى نسبت به كار، مدرسه و خانواده. خواسته و ناخواسته جوامع بشرى در آينده اى نه چندان دور شاهد خانه هاى ديجيتالى خواهند بود. اين پديده نه قابل حذف است و نه امكان مقابله چكشى در قالب هاى رايج كه منجر به پاك كردن صورت مسئله مى شود راه حلى است اساسى. تنها بايد شرايطى فراهم شود كه فرهيختگان و متخصصين آن را بشناسند، تجزيه و تحليل و آسيب شناسى كنند و آنگاه راهكارهاى انسان محور ارائه نمايند.
پیشگیری از بیماری های شغلی