« پيشگيري » بر هيچ کسي پوشيده نيست که
بهترين راه براي جلوگيري از بروز حادثه و آسيب افراد،
اموال و محيط زيست است. بنابراین اگر قبل از اجراي
هر آاري مسایل ايمني و خطرات موجود در آن بررسی
و مشخص شود، مي توان با اجراي تمهيدات
پيشگيرانه ی ايمني، از وقوع حوادث جلوگيري کرد.
پيشگيري از وقوع حوادث آاري ساده است ولي وقتي
آه يك حادثه رخ داد، آنترل وآاهش خسارت هاي آن
امري دشوار و اغلب غير ممكن است. در اين آتابچه
سعي شده است تا نكاتي اجمالي و مختصر درباره ی
مسایل و نكات مهم ايمني بيان شود.

دانلود متن در ادامه مطلب

هواي پاك مايه شادماني زندگي بشري است كه نياز به آن بيش از نياز به غذا و آب مي باشد. صنعت مدرن امروز، باعث توليد گازها و ذرات زيادي مي شود كه هواي آزاد را آلوده مي كنند. در گذشته زغال در صنعت باعث توليد دي اكسيد گوگرد زيادي مي شد، ولي امروز به دليل محتويات كم گوگرد در زغال، سوخت آن مشكلات زيادي توليد نمي كند ولي وسايل نقليه موتوري مشكل اساسي هستند كه دي اكسيد نيتروژن و ذرات آلي غير قابل تجزيه توليد مي كنند كه تحت اثر اشعه خورشيد به ازن تبديل مي شود كه مهمترين آلوده كننده هوا مي باشد. گاز دي اكسيد نيتروژن ( NO2 ) هوا را به رنگ قهوه اي در مي آورد و اين وضعيتي است كه بسياري از شهرها در فصل تابستان با آن مواجه هستند . ذرات ريز كه در اثر سوخت موتورهاي بنزيني و گردوغبار جاده اي، دود حاصل آتش سوزي و گرده هاي گياهان توليد مي شود عامل آلودگي هوا در روزهاي زمستاني است .

 تعريف آلودگي هوا:
 آلودگي هوا يعني افزايش ميزان گازهاي سمي و ذرات ريز جامد و مايع در هوا در غلظت هايي كه تهديد كننده سلامتي هستند .

 منابع آلودگي هوا:
 مهمترين منابع آلودگي هوا عبارتند از :
 1- وسايل نقليه
 2- كارخانجات صنعتي
 3- دود ناشي از آتش سوزي
 4- گرده هاي گياهان
 5- طوفانهاي شن و ماسه روان
 6- طوفان ،گردوغبارو فعاليت آتشفشانها و آتش سوزي جنگل

 مهمترين آلوده كننده هوا :

بقیه در ادامه مطلب

جداسازي مواد مختلف از يكديگر در آزمايشگاه‌هاي شيمي و به ‌ويژه بيوشيمي همواره يكي از دغدغه‌هاي مهم پژوهشگران بوده است. امروزه كروماتوگرافي به عنوان يكي از پر كاربردترين روش‌هاي جداسازي و تخليص مواد مورد نظر، از ميان اجزاي بي‌شمار يك نمونه شناخته شده است. فرايند كروماتوگرافي روشي است براي جداسازي اجزاي يك مخلوط، به ‌وسيله پخش اين اجزا در بين فازهاي متحرك و ساكن، در طول زمان. عبارت كروماتوگرافي از دو واژه كروما، به معناي ‌<رنگ> و گرافين به ‌معني ‌<نوشتن> گرفته شده است.
از مزاياي اين روش مي‌توان به كوتاهي زمان جداسازي و هزينه پايين اشاره كرد. همچنين، مقدار نمونه لازم براي جداسازي در اين فرايند، در مقايسه با ساير روش‌ها كمتر است. اين روش براي نخستين بار در سال 1903، توسط ميخائيل سوئت، به منظور جداسازي رنگدانه‌هاي گياهي درون يك ستون آهكي مورد استفاده قرار گرفت و در طول سال‌هاي 1937 تا 1972 پيشرفت چشمگيري داشت؛ به گونه‌اي كه توسعه روش‌هاي آن در سال 1954، جايزه نوبل را براي مارتين و سينگ به ارمغان آورد.

كروماتوگرافي در واقع روشي فيزيكي به منظور جداسازي است، كه در آن مواد مورد نظر براي تفكيك ، محيطي بي‌حركت پخش مي‌شوند. اين فاز بي‌حركت، به <فاز ساكن> معروف است؛ در حاليكه فاز ديگر، يعني <فاز متحرك>، در امتداد يك مسير معين جاري مي‌شود. فاز متحرك، در واقع همان حلال و فاز ساكن شامل ستون‌هايي حاوي ماده مورد تجزيه است. فرايند كروماتوگرافي در اثر اختلاف ميان ضريب‌هاي پخش هر يك از اجزاي نمونه در ميان اين دو فاز اتفاق مي‌افتد.

بقیه در ادامه مطلب+ عکس ها

قدم اول- تعيين اينكه چرا شما نياز داريد كه از هوا نمونه برداري كنيد.

اجازه دهيد تا مروري داشته باشيم كه:

چرا نوعاً بايد نمونه برداري از هوا را انجام دهيم

دلائل انجام نمونه برداري از هوااطمينان حاصل نمودن ازتطبيق با استانداردها ومقررات

شامل هر دواستاندارهاي شغلي و محيطي اطمينان حاصل نمودن از باروري نيروي كار

• توأم ساختن نمونه برداري هوا با ارتباط مؤثر و اقدامات كنترلي مي تواند سلامت كارگر را تأمين نمايد و موجب دلگرمي كاركنان گردد.

• كارگران سالم و شاد افراد فعال تر و مولدتري هستند

انتخاب وسايل حفاظت فردي مناسب

• وسايل قرائت مستقيم امكان انتخاب وسايل حفاظت فردي در كارگاه را فراهم مي كنند

• با مروري بر پايگاه اطلاعاتي تاريخچة سطوح مواجهه ها امكان انتخاب وسايل حفاظت فردي براي انجام وظايفي كه ممكن است در آينده وجود داشته باشد فراهم مي گردد

ميزان مؤثر بودن روش هاي كنترل مهندسي را مورد ارزشيابي قرار دهيد

• كاهش ميزان مواجهه هايي كه از طريق سيستم هاي تهويه, اسكرابرها و يا ساير وسايل وجود دارد ثبت كنيد.

• OSHA كارفرمرمايان را ملزم به كنترل مواجهه ها از طريق كنترل هاي مهندسي يا كنترل نحوة انجام كار در صورت عملي بودن مي داند

به كارگران اهميت كار ايمن را آموزش دهيد.

بقیه در ادامه مطلب

قبل از جنگ جهاني دوم بيش از 80000 ماده شيميايي كشف شد كه ازميان آنها ، بيشتر نفت و قطران زغال سنگ براي ساخت سلاح هاي شيميايي مورد استفاده قرار گرفت . مشكل اين است كه اين مواد از نظر ايمني به ندرت مورد آزمايش قرار مي گيرند اما بدون رضايت و آگاهي ما از خطرات آنها به غذا و آب و محصولات اضافه مي شوند طبق تحقيقات انجمن ملي امريكا،هيچ اطلاعاتي براي بيش از 80 درصد از مواد شيميايي كه هر روز استفاده مي شود ، وجود ندارد . كمتر از 20 درصد مواد به خاطر اثرات مزمن و موتاژنيك تست شده اند . اين تستها هم اغلب روي مواد شيميايي به طور جداگانه انجام مي شود و تستي روي تركيب مواد شيميايي كه روزانه با آنها در تماس هستيم انجام نمي شود .كلر كه در سلاح هاي شيميايي استفاده مي شد امروزه در پاك كننده هاي مخازن و به عنوان دترجنت هاي ظرفشويي و …. استفاده مي شود، و مي تواند كشنده باشد و تماس باآن بدون دستكش ، ماسكهاي تنفسي و سيستم تهويه مجاز نمي باشد . كلر در آبهاي نوشيدني – استخرهاي شنا ، جكوزي ها و…. وجود دارد . ماده مصرفي ديگر فلورايد است كه فوق العاده سمي بوده و فايده چنداني هم ندارد . بيشتر شوينده هاي خانگي شامل موادشيميايي سمي هستند . آمونياك تقريباَ در همه آنها وجود دارد و اگر با سفيد كننده ها تركيب شود تبديل به كلرآمين مي شود كه كشنده است . دولت تائيد ميكند كه محصولات شوينده خطرناكند و بر طبق قوانين و مقررات (كنترل و نظارت ) بايد روی آنها برچسب هايي زده شود كه نمايانگر قابليت اشتعال -خورندگي – سميت و … مواد باشد . يك ميليون سم در كانادا هر سال در نتيجه استفاده از محصولات شوينده خانگي ايجاد می شود .كه برخي از آنها كشنده هستند .
ضدعفوني كننده ها معمولاَ با پايه فنول يا كرزول هستند كه پايانه هاي عصبي را بي حس مي كنند.

بقیه در ادامه مطلب

نیکل فلزی سخت ، چکش خوار، براق با ساختار بلورین مکعبی به رنگ سفید- نقره ای است . این عنصر در سال 1751 توسط Axel Cronstedt دانشمند سوئدی کشف گردید .
از نظر خواص مغناطیسی وفعالیت شیمیایی شبیه به آهن وکبالت است . کانیهای اصلی نیکل پنتلاندیت ، پیروتیت (سولفید های نیکل- آهن) و گارنییریت (سیلیکات نیکل- منیزیم ) هستند.
نیکل یکی از اجزا اصلی بیشتر شهابسنگها به شمار می آید. شهابسنگهای آهن و سیدریت شامل آلیاژهای آهن حدود 5 تا 20 درصد نیکل می باشد. نیکل تجاری به فرمهای پنتلاندیت و پیروتیت می باشد که این معادن در ایالت انتاریو یافت می شود که این ناحیه حدود 30 درصد از نیکل دنیا را تامین می کند. دیگر معادن این عنصر در کالندونیا، استرالیا، کوبا، اندونزی و در مناطق دیگر یافت می شود.
این عنصر رسانای جریان بر ق است و سطح آن براق و صیقلی می باشد. این عنصر از گروه عناصر آهن و کبالت می باشد و آلیاژهای آن قیمتهای بالایی دارند.
این عنصر کاربردهای فراوانی در طبیعت دارد و برای ساخت فولاد ضدزنگ و دیگر آلیاژهای ضد زنگ و خوردگی مثل اینوار و مانل که الياژى از نيکل و کبالت که در برابر خوردگى مقاوم است و و اینکونل و Hastelloys کاربرد دارد. برای ساخت لوله های نیکلی و مسی و همینطور برای نمک زدایی گیاهان و تبدیل آب شور به آب مایع استفاده می شود. نیکل استفاده های فراوانی برای ساخت سکه ها و فولاد نیکلی برای زره ها و کلید ها کار برد دارد و همینطور از نیکل می توان آلیاژهای نیکروم و پرمالوی و آلیاژی از مس را تهیه کرد.
از نیکل برای ساخت شیشه های به رنگ سبز استفاده می شود. صفحات نیکلی می تواند نقش محافظت کننده برای دیگر فلزات را داشته باشد. نیکل همچنین کاتالیزوری برای هیدروژن دار کردن روغنهای گیاهی است. همچنین صنعت سرامیک و ساخت آلیاژی از آهن و نیکل که خاصیت مغناطیسی دارد و باتری های قوی ادیسون کاربرد دارد.
از ترکیبات مهم نیکل می توان سولفات و آکسید را نام برد. نیکل طبیعی مخلوطی از 5 ایزوتوپ پایدار است . همچنین 9 ایزوتوپ ناپایدار دیگر نیز شناخته شده است.
نیکل هم به صورت فلز و هم به صورت ترکیب محلول می تواند وجود داشته باشد. بخار سولفید نیکل سرطان زا می باشدکه در موقع استفاده از آن باید دقت لازم را به عمل آورد.

بقیه در ادامه مطلب

نام :ویژگی های انبار های مواد شیمیایی

نوع فایل: pdf

حجم: 316 کیلوبایت

تعداد صفحات:5

1- انبار مواد شيميايي به محلي اطلاق مي گردد كه انواع تركيبات شيميايي و سموم به اشكال مختلف گاز ، مايع و جامد در آن بطور موقت نگهداري مي شود و بر دو دسته انبار كوچك و انبار بزرگ مي باشد .

 2- محل انبار مي بايستي به نحوي انتخاب گردد كه حداقل سه جهت اطراف ساختمان به لحاظ دسترسي خودرو هاي امدادي و وسايل اطفاء حريق و ارسال تجهيزات ضروري در شرايط اضطراري آزاد باشد .

3- محل انبارهاي بزرگ مي بايست دور از مناطق مسكوني ، مدارس ، فروشگاهها ،‌بيمارستانها ، بازار ميوه جات ، منابع آب آشاميدني و ذخاير آب احداث گردد . ضمناً احداث اين انبارها در مناطقي كه سطح آبهاي زير زميني بالا مي باشد ممنوع است .

 4- وجود گذرگاههاي شيبدار در مبادي وروديهاي انبار براي ممانعت از خروج تراوشات به خارج از انبار ضروري مي باشد اين گذرگاه بايستي در داخل انبار و در خارج انبار در ورودي ها احداث گردد .

 5- ديوار هاي داخلي بايستي صاف و صيقلي بوده تا به آساني پاكيزه شود . ( با تشكر از جناب مهندس محسن محسني ( كارشناس مهندسي صنايع - گرايش ايمني صنعتي بخاطر ارسال مطلب مذكور)

6- دفتر انباردار بايد جدا از منطقه نگهداري سموم و مواد شيميايي باشد .

7- علاوه بر درب اصلي انبار بايستي درهاي اضطراري نيز در نظر گرفته شود .

 8- درب ها بايستي مجهز به قفل ايمني و ميله هاي حفاظتي بوده ، پنجره ها و هواكش ها نيز بايد به ميله هاي حفاظتي مجهز بوده تا ورود افراد غير مسئول ممانعت شود .

 9- چنانچه از وسايل جانشيني ديگري براي هواكش و نور استفاده مي شود اجباري براي ساخت پنجره نمي باشد . در غير اينصورت بايد پنجره ها سايه بان داشته تا از ورود نور مستقيم خورشيد ممانعت شود .

 10- سيستم هواكش مناسب ، مجهز به فيلتر جهت ممانعت از تجمع بخارات شيميايي مواد و خطر آتش زايي تعبيه گردد .

 11- سيستم خنك كننده و گرم كننده بايستي به گونه اي تعبيه گردد كه موجب گرم شدن و يا سردشدن مستقيم مواد انبار نگردند . استفاده از وسايل گرم كننده هوا كه با نفت و گاز مي سوزند ممنوع است .

 12- ايجاد هر گونه مخزن جهت نگهداري مواد شيميايي مايع و يا گاز در انبار هاي كوچك بطور كلي ممنوع است .

 13- محل انبارها مي بايست به نحوي انتخاب گردد كه راههاي دسترسي مناسب براي حمل و نقل خودروهاي امدادي در شرايط ويژه موجود باشد به نحوي كه بدون برخورد با مانع تا درب ورودي انبار امكان پيشروي باشد و ساختمان محل انبار استحكام و ايمني مناسب را جهت نگهداري مواد شيميايي و سموم داشته باشد .

 14- كف تمام انبارهابايد بتون يا سنگ فرش بوده و نسبت به مواد شيميايي و سموم غير قابل نفوذ باشد .

برای دانلود به ادامه مطلب مراجعه نمایید

دماسنج گازي:
جنس ، ساختمان ، و ابعاد دماسنج در ادارات و موسسات مختلف سراسر دنيا که اين دستگاه را به کار مي‌برند. تفاوت دارد و به طبيعت گاز و گستره دمايي که دماسنج براي آن در نظر گرفته شده است، بستگي دارد. اين دماسنج شامل حبابي از جنس شيشه ، چيني ، کوارتز ، پلاتين يا پلاتين ـ ايريديم ( بسته به گستره دمايي که دماسنج در آن به کار مي‌رود ) ، که به وسيله يک لوله موئين به فشارسنج جيوه‌اي متصل است، مي باشد. اين دماسنج براساس دو قانون ذکر شده در مورد گاز کامل کار مي‌کند.


1-قانون بويل ماريوت : بيان مي‌کند که حجم مقدار معيني از هر گاز در دماي معين با فشاري که بر آن گاز وارد مي‌شود، بطور معکوس ، متناسب است با فشاري که بر آن گاز وارد مي‌شود.
2-قانون شارل گيلو ساك:بيان ميكندكه فشار هر گاز محتوي در حجم معين به ازاي هر يک درجه سانتيگراد افزايش دما ، به اندازه 273/1 حجم اوليه‌اش افزايش مي‌يابد.
دماسنج مايعي
اين نوع دماسنج يکي از رايج ترين انواع دماسنجهاي مورد استفاده در صنعت و غيره مي باشد. عمدتا اين نوع دماسنج را بعنوان دماسنجهاي جيوه اي يا الکلي مي شناسيم. ساختمان اين نوع دماسنجها از يک مخزن مايع و يک لوله مويين تشکيل شده که مايع درون مخزن در اثر انبساط از لوله مويين بالا رفته و دماي متناسب را نشان ميدهد.
دماسنج جيوه اي را مي توان براي اندازگيري دما از 37.8- تا315 سانتي گراد استفاده نمود. اما اگرفضاي بالاي سطح جيوه را از گاز ازت پر نمايند ، مي توان تا دماي 538 درجه از آن استفاده نمود.
دماسنج انبساط سيال
اين نوع دماسنج يکي از باصرفه ترين ، رايج ترين و تطبيق پذير ترين وسايل اندازگيري دما در صنعت مي باشد.اساس کار اين دماسنج : با افزايش دما فشار درون حباب که مي تواند محتوي مايع ، گاز يا بخار باشد ، بالا رفته و توسط فشار سنج اندازه گيري مي شود. طول لوله مويين مي تواند تا 60 متر باشد ؛ اما اين مقدار بر دقت اندازه گيري دما تاثير گذار خواهد بود.بهترين حالت زماني است که از لوله مويين کوتاه که به يک ترانس ديوسر فشار الکتريکي متصل شده استفاده گردد.

دماسنجهاي الکتريکي
اين نوع دماسنجها اصولا کاربردهاي فراواني در صنعت داشته و قادرند از دماهاي پايين تا دماهاي بسيار بالا را اندازه گيري نمايند.که عمدتا بصورت مقاومتي و ترموکوپل هستند.

بقیه در ادامه مطلب

چكيده :
اين مقاله به بررسي روشهاي مورد استفاده در جهت كاهش ميزان سر و صداي توليد شده هنگام كار با دستگاههاي پرس پانچ CNC مي باشد كه مي تواند مورد استفاده كاربران اين دستگاهها و سازندگان و تدارك دهندگان آن نيز قرار گيرد.
جهت بهره گيري بيشتر، بهتر است در كنار اين مطلب به بررسي درخصوص "سر و صدا در مهندسي" نيز پرداخته شود. بكارگيري وسايل كنترل سرو صدا بر روي دستگاههاي موجود مي تواند شامل تغييرات ساده اي باشد.

واژه هاي كليدي : پرس پانچ - پانل - آستر صوتی - کاهش سر و صدا

سمبلها ، علائم ، اختصارات و واحدها

کنترل عددی توسط کامپیوتر– CNC

وظايف كاربران دستگاهها

طبق آيين نامه و مقررات كار درخصوص سروصدا كارفرمايان ملزم گشته اند كه از وسايل كنترل سروصدا جهت دستگاههاي پرسرو صداي خود استفاده نموده تا خطر آسيب ديدگي كارمندان و كارگران خود را تا حد ممكن كاهش دهند. اگر هر كارگر يا كارمند روزانه در معرض بيش از 90 دسي بل (A) سروصدا قرار گيرد، بايستي كاهش ميزان خطر آسيب ديدگي شنوايي مورد توجه قرار گيرد. بنابراين مشاغل استفاده كننده از پرس پانچ CNC بايستي نظارتها و مقررات مهندسي كه در اينجا آورده شده است را انتخاب و اجرا نموده و يا اينكه اقدامات مناسب را درجايي كه معقول و عملي است انجام دهند.

بقیه در ادامه مطلب

مقدمه :
اين اطلاعات با همكاري كاربران و تهيه كنندگان / سازندگان ماشينهاي اره فلزي براي كاهش مواجهه كارگران با صدا فراهم شده است . استفاده كنندگان اين ماشينها ممكن است به بعضي همكاريهاي خاص در خصوص كنترل صدا نياز داشته باشند .
● مشكل
اره فلزي دايره اي ، خصوصا" آنهايي كه با سرعتهاي بالا كار مي كنند و فلزات غير آهني نظير آلومينيوم را مي برند صداي زيادي را توليد مي كنند . اين صداها به طور مشخصي مي توانند از 100db تجاوز كنند .
اره هاي با سرعت زياد ، عموما" براي بريدن طولي از فلز به مقدار زيادي و كارهاي mitre-cutting از اين ماشينها استفاده مي شود ، و تنوع زيادي در كار دارند ، بعنوان مثال در توليد ميله ، نوار فلزي ، قالب زدن مواد ، و با عموميت كمتري ، از آنها براي بريدن قسمتهاي سبكتر فولاد استفاده مي شود .
چرخش آزاد اره در هوا مي تواند صداي حدود 90-95db ايجاد كند . پريودهاي چرخيدن آزاد اره مي تواند اثر مهمي روي مواجهه روزانه اوپراتور اره با صدا داشته باشند .

◄منابع صدا :
♪ صداي ناشي از چرخش آزاد تيغه اره كه عموما" با اختلال در هواي اطراف تيغه ايجاد مي شود . ( صدايي مثل خش خش ) . وقتيكه فركانس چرخش اره با فركانس تشديد تيغه يكي مي شود صدا تقويت شده و صدايي با شدت زياد شبيه صوت زدن ايجاد مي كند .
♪ صداي ناشي از بريدن : در اثربرخورد شديد بين تيغه اره و قطعه كار ؛
♪ صداي ارتعاش قطعه كار و تيغه كه بستگي به ميزان خوراك دادن به تيغه دارد . ( وقتي رزونانس رخ مي دهد صدايي شبيه زنگ اخبار ايجاد مي كند .)

بقیه در ادامه مطلب

ارگونومی
ارگونومي بعنوان رشته اي از علوم كه با بدست آوردن بهترين ارتباط ميان كارگران و محيط كاري شان ، مرتبط است تعريف ميشود . ارگونومي با ارزيابي قابليتها و محدوديتهاي انسان (بيومكانيك و آنتروپومتري ) ، استرسهاي كاري و محيطي (فيزيولوژي كار و روانشناسي صنعتي ) ، نيروهاي استاتيك و ديناميك روي بدن انسان (بيومكانيك )، احتياط (روانشناسي صنعتي ) ، خستگي (فيزيولوژي كار و روانشناسي صنعتي )، طراحي و آموزش و طراحي ايستگاه كاري و ابزارها (آنتروپومتري و مهندسي )، سر و كار دارد. بنابراين ارگونومي از خيلي از علوم و مهندسي تشكيل يافته است
ارگونومي شغلي تلاش ميكند تا با بازبيني سيستم هاي كاري ، آنها را در جهت كاهش استرسهاي حرفه اي تغيير دهد .
 اصول ارگونومي در صنعت :
- طراحي تغيير ، جايگزيني و نگهداري تجهيزات براي ارتقاي بهره وري ، زندگي كاري و كيفيت توليد
- طراحي و تغيير فضاهاي كاري و جانمايي كاري براي سهولت و سرعت عمليات خدمات و نگهداري
- طراحي و تغيير روشهاي كاري شامل اتوماسيون و تخصيص وظيفه بين اپراتور و ماشين
- كنترل فاكتورهاي فيزيكي (گرما ،سرما،صدا،ارتعاش ،نور) در محل كار براي توليد بهتر و ايمني كاركنان
فاكتورهاي استرس در محيط هاي كار :
هر محيط كاري فاكتورهاي استرس مخصوص خود را دارد. در زير فاكتورهاي استرس شناخته شده در محل كار آمده است .
- پيچيدگي و تعدد ابزارهاي مورد استفاده در محيط كار
- وضعيتهاي محيطي غير طبيعي (گرما ، صدا ، ارتعاش ، روشنايي ، مواد سمي و …)
- بار كاري فيزيكي و فكري
نتايج بكارگيري ارگونومي
موارد زير تعدادي از نتايج بكارگيري اصول ارگونومي در محل كاراست .
- درك تاثير مخصوص نوع كار روي جسم كاركنان و كارايي شغلي شان
- پيش بيني پتانسيل اثرات طولاني مدت (يا تجمعي ) كار روي جسم كاركنان
- ارزيابي تناسب محل كار و ابزارها براي كارگران جهت انجام كار
- بهبود بهره وري و آسايش كارگران توسط (تطبيق كار براي شخص ) يا تطبيق شخص براي كار نتايج اين قبيل تلاشها دستيابي به بهترين هماهنگي ميان قابليتهاي كارگر و نيازمنديهاي شغل است .
بيومكانيك

بقیه در ادامه مطلب

هدف اين مقاله مرور اثرات زمان كار بخصوص در مورد كارمندان مراقبت هاي بهداشتي و نيز مرور استراتژيهايي كه ممكن است در مورد بحث بر روي اين موضوع مفيد باشد، مي باشد.
 نوبت كاري باعث ايجاد اختلالاتي در چرخه طبيعي بدن مي شود.درصد زيادي از شب كاران و نوبت كاران را پرستاران تشكيل ميدهند . نوبت كاري باعث ايجاد اختلال خواب در بين شب كاران شده و ممكن است تاثير بر روي مدت بيماري آنها نيز داشته باشد. شب كاري بر روي عملكرد پرستاران و پزشكان نيز تاثير منفي گذاشته و ممكن است باعث ايجاد مشكلاتي شود. بيماران در طي شب و زماني كه پزشكان و پرستاران شب كار هستند ممكن است مراقبت هاي ضعيف تري را دريافت كنند و در معرض خطر قرار گيرند. نوبت كاري بر روي عملكرد دستگاه توليد مثلي ، دستگاه گوارشي و قلب نيز تاثيراتي دارد بطوري كه ريسك بيماري هاي قلبي در شب كاران حدودا 2 برابر افراد روز كار است و… نمونه اي از استراتژي هايي كه مي توان براي كاهش اثرات كار شيفتي بر روي افراد اعمال كرد به قرار زير مي باشد:
 كنترل نور محيط، كنترل برنامه چرخشي شيفت با توجه به اين نكته كه چرخش به يك شيفت ديرتر آسانتر است از چرخش به يك شيفت زودتر ، در نظر گرفتن فاكتورهاي طبي شخصي و تناسب هاي فيزيكي ، محدود كردن ساعات كار شبانه و…
 مقدمه:
 نوبت كاري، كه خود از عوامل زيان آور ارگونوميك پنداشته مي شوديكي از ره آوردهاي پرهيز ناپذير فن آوري است . بر پايه ي پژوهش هاي انجام شده در كشورهاي توسعه يافته نزديك به 25 درصد از نيروي كار را نيروي نوبت كار تشكيل مي دهند. اين پديده ،مي تواند از جنبه هاي گوناگون ، اثرات ويرانگر بر چگونگي زندگي انسان بجا بگذارد.
 گردش نوبت كاري شامل انواع زيادي از برنامه هاي كاري و تعويض يا تغيرات نوبت كاري بر اساس برنامه ثابت و معين با يك مديريت صحيح مي باشد.اين برنامه را مي توان براي 7 روز متوالي يا 7 روز هفته اجرا كرد. تغير نوبت كاري باعث مشكلات عديده اي از جمله نقص خواب و اختلالات گوارشي و بيماريهاي قلبي عروقي مي شود.
 بسياري از مردم براي انجام كارهاي فيزيكي خود از يك دوره 24 ساعته پيروي مي كنند ، كه به اين چرخه 24 ساعته چرخه سيركادين مي گويند. چرخه سيركادين با كنترل مواردي مانند خواب وبيداري، هضم غذا ، ترشح آدرنالين ، تنظيم حرارت بدن ، فشار خون و نبض و بسيار علائم مهم ديگر در عملكرد و رفتار انسان اثر مي گذارد.
 شواهدي وجود دارد كه نشان مي دهد نوبت كاري باعث اختلالاتي در چرخه طبيعي بدن ميشود . بعنوان مثال نوبت كاري مي تواند موجب به هم خوردگي مزاج و سو تغذيه شود.
 به نسبت ساير بخشهاي استخدام عمومي در صد بيشتري از كارمندان سرويسهاي بهداشتي شيفت كار يا شب كار هستند. بيمارستانها كه بيشترين ميزان استخدام در زمينه مراقبتهاي بهداشتي دارند كارمندان شب كار بيشتري به نسبت بقيه صنايع استخدام مي كنند. پرستاران بزرگترين گروه مراقبتهاي بهداشتي هستند و نيز بزرگترين گروهي هستند كه شب كار مي كنند.
 اقدامات و نتايج تناقض ها ميان فيزيولوژي طبيعي و كار شبانه در مورد كارمندان مراقبتهاي بهداشتي چيست؟اثر كار كردن در زماني كه ريتم طبيعي ما نياز به خواب دارد چيست؟ آيا تفاوت هاي فردي در تحمل نسبت به زمان وجود دارد؟ آيا بعضي از افراد نسبت به كار شبانه بيشتر تناسب فيزيكي دارند؟ آيا انطباق رخ مي دهد؟چه استراتژي هايي مي تواند انطباق را افزايش و خطرات بهداشتي را كاهش دهد؟
 در اين مقاله سعي كرديم كه مروري بر سوالات بالا داشته و اثرات زيان آور كار شبانه را بررسي كنيم.

بقیه در ادامه مطلب

صوت : در اثر ارتعاش يك جسم يا مجموعه اي از اجسام كشسان توليد مي شود. انتشار آن حركت ارتعاشي منبع مولد است.

سر و صدا : صوتي است ناخواسته ، ناخوشايند و نامطلوب كه در صنعت ، فراورده تبديل انرژي است. قسمتي از انرژي تلف شده در اثر ارتعاش و اصطحكاك سطوح مختلف دستگاه و ايجاد اغتشاش در هوا ، به صدا تبديل مي گردد.
مشخصه هاي صوت ، طول موج ، زمان تناوب و فركانس مي باشد.

طول موج مسافتي است كه موج در يك پريود مي پيمايد (λ وبرحسب متر بيان مي گردد)
زمان تناوب زمان يك نوسان كامل است (T وبر حسب ثانيه بيان مي گردد )
فركانس تعداد نوسان كامل در واحد زمان مي باشد (F و برحسب هرتز بيان مي گردد)
فركانس تا 512 هرتز بم - 512 تا 2048 هرتز متوسط وبيش از 2048 را زير مي نامند.
مراكز فركانس هاي هشت گانه در بهداشت حرفه اي كاربرد فراوان داشته و شامل فركانس هاي 63.5- 125 – 250- 500 -1000 – 2000 – 4000 - 8000 هرتز است.
اثرات صدا شامل اثر مستقيم (صدمه بر سيستم شنوايي) و غير مستقيم ( اثر بر راندمان كار ،اثر رواني ، اثر بروضع عمومي بدن ، اثر پوششي برشنوايي ) است.

كاهش شنوايي بر سه نوع انتقالي ، حسي – عصبي و مختلط مي باشد .

در كاهش انتقالي ، راه استخواني سالم و طيبعي است وبا افزايش صدا قابل شنيدن بوده وبا جراحي و سمعك قابل ترميم است.از جمله علل آن به پارگي ، كدري ، تيرگي ، دررفتن استخوانهاي... مي توان اشاره نمود.
در كاهش حسي – عصبي ، ضايعه ، مربوط به گوش داخلي است. در اين كاهش ضايعه در راههاي هوايي و استخواني وجود دارد.كري شغلي ، تماس با برق ، مواد سمي چون CO- PB – HG اوره ، وبيماريهايي نظير تيفوس ، زونا از انواع كري هاي فوق است. وقتي كاهش شنوايي در اثر انتقالي و حسي – عصبي باشد آن را مختلط گويند و در اين ضايعه هر دو راه هوايي و استخواني دچار اشكال است.
افت شنوايي شامل دو نوع موقت (TTS ) و دايم ( PTS ) است:

در افت شنوايي موقت ، صدايي با شدت زياد در زمان كم تماس داده مي شود (انفجار ) وبا قطع تماس ، افت شنوايي ( با توجه به زمان تماس ، شدت و حساسيت فرد ) از بين مي برد اين افت در فركانس 3000 تا 6000 هرتز مي باشد.
افت دائم شنوايي ، در صورت تماس مداوم با صدا بوجود مي آيد ، از نوع حسي – عصبي و غير قابل درمان ( بدليل نابودي سلولهاي عصبي ) مي باشد.
اين افت از فركانس 4000 هرتز شروع و به فركانس هاي 6000 و 8000 هرتز گسترش مي يابد.
مراحل كري شغلي شامل : شروع (اوايل اشتغال فرد خستگي شنوايي ، افت در فركانس 4000 هرتز ، احساس ناراحتي ، گرفتگي گوش ، خستگي عمومي ).
اختفاء ( ناشنوايي در فركانس 4000 هرتز، امكان كاهش در ساير فركانسها وجود دارد .)
نيمه اختفاء ( گسترش در فركانس 2000 و 1000 هرتز ، عدم شنيدن صداي آهسته )
كري واضح ( نقصان در فركانس بم و زير ، شنيدن دشوار صداي مكالمه ) مي باشد.
كري شغلي دو طرفه و متقارن ، پرده صماخ سالم ، عدم برگشت شنوايي حسي- عصبي ،غير قابل درمان ، شروع افت از فركانس 4000 هرتز را دارد.
در كري شغلي عواملي چون شدت ، فركانس ، ريتم ، زمان تماس ، محيط كار ، سن فرد ، ضايعات قبلي و حساسيت فردي مداخله مي نمايد.
با افزايش شدت صوت ، زمان تماس و افزايش سن ، ميزان افت شنوايي بيشتر مي شود.
فركانس هاي زير مضرترند - صداي يكنواخت و مداوم ، كم خطر تر از صداي منقطع و غير يكنواخت است (با فركانس برابر). صدا در محيط باز قابل تحمل تر است. ضايعاتي چون ضربات وارده به سر ، انفجار ، صدمات شنوايي ، مننژيت ، مصرف ساليسيلات ، جنتامايسين ، تماس با CO - AS در افت شنوايي موثر است.
افراد نسبت به صدا حساسيت هاي متفاوتي دارند كه قابل شناسايي است.
يك نمونه از روشهاي تعيين گوش حساس ، آزمايش PEYSER است و مراحل آن عبارتند از:

بقیه در ادامه مطلب

مقدمه
 روشی است که به صورت آزمايشات پاراکلينيکال جهت کشف نارسايي هاي ريوي استفاده مي شود. در بين آزمون هاي عملکرد ريه, آزمون اسپيرومتري بيشتر مورد استفاده قرار مي گيرد که با توجه به اهميتشان طبق ماده 99 قانون کار و مواد 88 و 90 قانون تامين اجتماعي در مورد معاينات دوره اي انجام مي شود. بايد به اين نکته مهم نيز اذعان داشت, که در صنايع جهت بررسي عملکرد ريه, اسپيرومتري مهمترين, در دسترس ترين و کم هزينه ترين آزمون مي باشد.

 اسپيرومتري

 عمل انجام شده توسط دستگاه اسپيرومتر را اسپيرومتري مي نامند. اسپيرومتر دستگاهي است که توسط آن حجمها و ظرفيتهاي ريوي اندازه گيري مي شود. به برگه اي که دستگاه شاخص ها را روي آن ثبت مي کند, اسپيروگرام مي گويند.

 1- اهداف اسپيرومتري :

 1) ارزيابي فعاليت پايه ريه ( افرادي که قرار است در مشاغلي شروع به کار کنند که با مواد آسيب رساننده به ريه سر و کار خواهند داشت, بهتر است قبل از استخدام و شروع به کار مطالعه اسپيرومتري به صورت پايه انجام شود.)

 2) به عنوان تست غربال گري و تشخيص زودرس بيماريهاي ريه که فاقد علائم بارز مي باشند.

 3) پيگيري برخي از بيماريها و پاسخ آنها به درمان.

 4) در بررسي بيماران مبتلا به سرفه مزمن, تنگي نفس يا راديوگرافي غير طبيعي از قفسه سينه.

 5) ارزيابي کلي شدت بيماريهاي انسدادي و تحديدي ريه.

 6) بررسي پاسخ بيمار به داروهاي گشاد کننده برونش.

 7) پيش بيني ريسک اعمال جراحي.

بقیه در ادامه مطلب

خيره شدن به صفحه مانيتور تعداد دفعات پلک زدن را کاهش مي‌دهد و سبب سوزش چشم و در نتيجه منجر به خشکي چشم مي‌شود.
 هر چه افراد بيشتر به صفحه مانيتور خيره شوند، کمتر پلک مي‌زنند و هر چه کمتر پلک بزنند دچار سوزش و آسيب چشم مي‌شوند و هر چه احساس خشکي در چشم زياد شود سوزش و اشک را به دنبال خواهد داشت.
 به گفته محققان پلک زدن سبب تر شدن چشم مي‌شود و کارهايي که انسان را مجبور به کم‌کردن تعداد دفعات پلک زدن کند مانند کار با کامپيوتر و رانندگي و تماشاي تلويزيون سبب خشکي چشم مي‌شود.
 امروزه كامپيوتر در همه جا، از خانه گرفته تا محل كار مورد استفاده قرار مي گيرد و متعاقبا اثراتي كه بر سيستم سلامت انسان مي گذارد، روز به روز محسوس تر مي گردد.
 تعريف استنوپي:
 استنوپي يا خستگي چشم، امروزه يك نوع گرفتاري و مشكل رايج در ميان كابران مي باشد. بروز اين مشكل ممكن است به علت عوامل مرتبط با وضعيت چشم و بينايي، فاكتورهاي وضعيتي، شخصيتي و مرتبط با محيط كار شامل: دما، رطوبت و جريان هواي داخل اتاق و يا بيماري هاي سيستمي باشد.
 عوامل موثر در ايجاد استنوپي:
 - وضعيت چشم وبينايي
 از علل استنوپي، وضعيت خود چشم است. عيوب انكساري تصحيح نشده خصوصا آستيگماتيسم، پير چشمي، دور بيني كه به طور كامل تصحيح نشده، اختلالات ديد دو چشمي از عوامل ايجاد كننده استرس هاي بينايي ناشي از كار با كامپيوتر هستند.لذا كليه كاربران بايد يك معاينه مقايسه اي قبل يا بلافاصله بعد از شروع كار و نيز بعد از آن داشته باشند. اين معاينه شامل آناليز دقيق عملكرد در چشم ها در فواصل مياني و نزديك كار باشد.
 -نوع كار

بقیه در ادامه مطلب

شايعترين تروما و ضايعات چشمي را حوادث شغلي و در محيط هاي كارگري شكل ميدهد .80درصد كساني كه در معرض تروماي چشمي قرار دارند ،مردان هستند كه اين رقم 4 برابر زنان است اين در حالي است كه نتايج تحقيقات نشان ميدهد شايع ترين سن اين ضايعات حدود 30 سال يعني براي قشر جوان وفعال جامعه است .مشاغلي صنعتي نظير تراشكاران ،صافكاران ،آهنگران،مكانيك ها ،جوشكاران و باتري سازان، به لحاظ بي احتياطي و عدم رعايت نكات ايمني،در معرض خطر ضايعات چشمي قرار دارند.در واقع دليل عمده آسيبها و ضايعات چشمي در محيط هاي كاگري بي توجهي كارفرما و كارگران نسبت به استفاده از عينكهاي محافظ چشمي حين كار ايجاد ميكند.در واقع يك سوم بيماراني كه براده فلزي به داخل چشم آنان نفوذ مكيند به دليل عفونت و پارگي ها به نابينايي و بقيه به افت شديد ديد دچار ميشوند.

بقیه در ادامه مطلب

سردردهاي شغلي عمدتاً دو نوعند :

 1- سردرد حاد عصبي 
 2- سردرد مزمن 

 مواجهه با مواد شيميايي از طريق كاهش اكسيژن بدن و يا زيادي CO2 در خون باعث گشادي عروق شده و سردرد حاد ايجاد مي كند. 
 علاوه بر نوع حاد، انواع سردردهاي مزمن هم مثل ميگرن مشاهده شده است. اين سردردها به صورت حملات ناگهاني و با علائم اوليه اختلال در بينايي و علائم عصبي ديگر آغاز مي‏گردند. 

 تشخيص سردردهاي شغلي و غير شغلي :

 هنگام برخورد با يك فرد دچار سردرد بايد موارد ذيل به دقت مورد بررسي قرار گيرد :
 •چگونگي شروع سردرد 
 •محل درد 
 •نوع مواردي كه فرد با آنها در ارتباط است 
 •دفعات بروز سردرد 
 •سوابق خانوادگي 
 راهكار خاصي براي تشخيص سردردهاي شغلي وجود ندارد اما مي توان با استفاده از سوابق سردرد در فرد، معاينه دقيق ( در صورت نياز عكسبرداري )، مطالعه آينده نگر و بررسي تغييرات هنگام حذف مواجهه فرد با مواد آلاينده، در خصوص ارتباط شغل با سردرد اظهار نظر كرد. 

 از عواملي كه مي توانند سردردغيرشغلي ايجاد كنند مي توان به موارد زير اشاره كرد:

بقیه در ادامه مطلب

درمان(Management)

 الف) اصول كلي درمان
 سنگ بناي درمان آسم شغلي، تشخيص سريع و به‌موقع و اجتناب از مواجهه كارگر با مواد محرك است. اين مسئله خصوصاً در مورد آسم‌هاي شغلي ناشي از مواد حساس‌كننده، صادق است زيرا مواجهه با مقدار كمي از مواد حساس‌كننده مي‌تواند باعث آسم مقاوم شود. كساني كه دچار آسم ناشي از مواد محرك يا آسم تشديد شده به‌وسيلة كار هستند در صورت مهيا شدن شرايط مهندسي، ممكن است بتوانند به كار معمول خود ادامه دهند و بدين منظور بايد به آنها وسايل محافظت از سيستم تنفسي داده شود. كساني كه دچار آسم شغلي مي‌شوند بايد براساس پروتكل‌هاي منتشر شده تحت درمان طبي قرار گيرند. از آنجايي كه علت اصلي آسم، التهاب است، استروئيدها سنگ بناي درمان هستند.

 Malo و همكارانش نشان دادند كه افراد داراي آسم به‌علت مواد حساس‌كننده و يا ناشي از مواد با وزن مولكولي كم يا زياد، در صورت عدم مواجهه و استـفاده از استـروئيد استنشاقي، بهبودي قابل توجهي پيدا مي‌كنند؛ به‌علاوه اين افراد بايد از استعمال دخانيات اجتناب نمايند و در ضمن بايد در مورد آسمشان آموزش ديده و علائـم هشداردهندة حمله آسم را بشناسند و نحوة اسـتفاده از دارويشان را بدانند. اگر بيماري آسم به‌وضوح در محيط كار، بد شود، بيمار بايد از محيط دور شود. كرومــولين سديم به‌ويژه در پيشگيري آسم ناشي از حيوانات آزمايشگاهي، كاربرد دارد. ايمني درماني در اكثر موارد آسم شغلي، بررسي نشده است و كارايي آن در كارگـراني كه با صدف ماهي و يا حيوانات آزمايشگاهي و يا گربه سر و كار دارند، نشان داده شده است.

 ب) مسائلي كه در مورد محيط كار بيمار مطرح است :
 كساني كه آسم شغلي وابسته به مواد حساسيت‌زاي تأئيد شده دارند بايد از چنين محيطهايي دور شوند. افتراق ما بين آسم شغلي ناشي از مواد حساسيت‌زا۱ با آسم شغلي ناشي از مواد محرك۲، به‌علت داشتن درمانهاي متفاوت، مهم است. افراد داراي آسم ناشي از مواد حساسيت‌زا حتي با مقادير كم اين مواد، دچار واكنش مي‌شوند و اصلاً نبايد در آن محيط قرار بگيرد ولي افراد داراي آسم ناشي از مواد محرك، مي‌توانند در همان ساختمان كار كنند اما آنها را بايد به جايي برد كه با مقادير زياد اين مواد، مواجهه نداشته باشند و يا از وسايل محافظتي استفاده كنند. پيگيري بيماران نشان داده است كه اكثر بيماران آسم شغلي حتي اگر سالها پس از اجتناب از مواجهه، بررسي شوند، به‌طوركامل بهبود نيافته‌اند و اين امر اهميت تشخيص به‌موقع و سريع را مشخص مي‌كند.
 در صورتيكه بيمار با وجود درمان دارويي مناسب، هنوز هم دچار افزايش غيراختصاصي پاسخ‌دهي راه‌هاي هوايي باشد، ممكن است به محدود كردن مواجهات محيطي وي با عوامل آغاز كننده غيراختصاصي آسـم مانند: هـواي سرد، دود، گرد و غبار و همچنين محدود كردن فعاليت بيمار، نياز باشد.

 پ) مسائلي كه در مورد ديگر كارگران مطرح است :
 اگر در محيط كاري، فردي مبتلا به آسم شغلي باشد، اين يك زنگ خطر است و بايد خطر بروز آسم شغلي را با استفاده از تغيير در روش كار و بهبود تهوية هوا، كاست.

بقیه در ادامه مطلب

شخص داراي سلول هاي سرطاني در بدن خود است .اين سلول هاي سرطاني در آزمايشهاي استاندارد خود را نشان نمي­دهند تا آنکه به مقدار چند ميليارد سلول افزايش يابند. زماني که پزشکان به اشخاص مبتلا به سرطان اعلام مي­کنند که ديگر در بدن آنها سلول سرطاني وجود ندارد، اين حالت فقط بدان معناست که آزمايشها ديگر قادر به رديابي و پيدا کردن سلولهاي سرطاني نيست زيرا آن سلولها به مقدار قابل رديابي شدن در بدن وجود ندارند.

2 - سلولهاي سرطاني بين شش تا ده مرتبه در دوره زندگي يک انسان پيدا مي­شوند.

  3- زمانيکه سيستم ايمني انسان قوي باشد سلولهاي سرطاني از بين مي­روند و از ايجاد تومور سرطاني جلوگيري مي­شود.

    4- زمانيکه شخص بيماري سرطان دارد نشانه آنست که وي داراي کاستيهاي تغذيه­اي شده است. اين کاستي ممکن است منشا ژنتيک، محيطي، غذاها و عواملي درشيوه زندگي باشد.

5- براي غلبه بر کاستي هاي متعدد تغذيه­اي، تغيير در رژيم غذايي شامل اضافه کردن بعضي مخلفات غذايي، سيستم ايمني بدن را تقويت مي­کند.

  6- شيمي درماني ضمن آنکه باعث مسموم کردن فوري سلولهاي سرطان است که سريع رشد مي­کند، سلولهاي سالم بدن درمغز استخوان و ديواره روده­ها و غيره را که سريع رشد مي­کند را نيز از بين مي­برد و مي­تواند سبب ضايعه عضو بدن مثل کبد، کليه­ها، قلب، ريه­ها و غيره شود.

 7- پرتوگيري ضمن آنگه سلولهاي سرطاني را نابود مي­کند سلولهاي سالم را نيز مي­سوزاند، ضايع مي­کند و باعث تخريب آنها مي­شود.

 8- درمان اوليه با شيمي درماني و پرتو درماني غالبا اندازه تومور را کاهش مي دهد. بااينوصف شيمي درماني و پرتودرماني درازمدت به نابودي بيشتر تومور منتج نمي شود.

 9- زمانيکه بدن تحت تاثير مسمو ميت ناشي از شيمي درماني و پرتودرماني قرار مي­گيرد سيستم ايمني در معرض خطر و نابودي واقع مي­شود بنابراين شخص ممکن است مقاومت خود را در برابر انواع مختلف عفونتها و پيچيدگيهاي ناشي از آن از دست بدهد.

10- شيمي درماني و پرتو درماني مي تواند باعث جهش ژنتيکي سلولهاي سرطاني گردد و مقاوم و پايدار شود ونابود کردن آن مشکل خواهد شد جراحي مي تواند باعث گسترش سلول هاي سرطاني به ديگر نقاط بدن شود.

 11- يک راه موثر مبارزه با سرطان غذا نرساندن به سلولهاي سرطاني است. عدم رساندن مواد غذايي مورد نياز سلول براي جلوگيري از افزايش و چند برابر شدن تعداد سلولها است.

سلولهاي سرطاني از چه موادي تغذيه مي شوند؟

الف- قند تغذيه­کننده سرطان است. با قطع مصرف قند يک عامل مهم تامين غذا براي سلولهاي سرطاني قطع مي­شود. جانشينهاي قند نظير  NutraSweet ، Equal، Spoonful و غيره با Aspartame ساخته مي­شود و زيان­آور است. يک جانشين طبيعي بهتر عسل مانوکا يا ملاس ناشي از قندسازي است ليکن مقدار مصرف آن بايد بسيار اندک باشد. نمک سفره داراي افزودني شيميايي است که رنگ آنرا سفيد کند.. جانشين بهتر نمک سفره نمک حاصل از آب دريا و يا Brag's aminos  است.

 ب- شير باعث مي­شود که بدن بخصوص در سيستم گوارش (معده و روده ها ) مخاط درست کند. سرطان از مخاط تغذيه مي­کند. با قطع مصرف شير و جانشين کردن آن با شير سويا سلولهاي سرطاني در برابر بي تغذيگي قرار مي­گيرند.

بقیه در ادامه مطلب