حركات طبيعي يكي از مهمترين بخشها در انجام كار با راندمان بالا تلقي مي‌گردد. لذا بايد محيط كار را به گونه‌اي طراحي نمود تا با ابعاد بدن كارگر كاملاً تطبيق داشته باشد در چنين وضعيتي نياز به دانستن اين ابعاد جهت طراحي محيطهاي كاري اهميت بسزايي داشته و پاسخگوي اين نياز مهم آنتروپومتري مي باشد.

 آنتروپومتري Anthropometery كلمه اي يوناني است كه از دو واژة Anthropo به معني انسان – گونه انسان و metery به معني سنجش تشكيل شده است.

 بطور كلي اندازه گيري ابعاد بدن در دو وضعيت صورت مي گيرد:
1. وضعيت ساكن ( ثابت )
 2. وضعيت متحرك

 وضعيت ساكن :
 در وضعيت ثابت اندازه گيري بدن در حالتي صورت مي گيرد كه بدن هيچ حركتي نداشته باشد و اين اندازه گيري را اصطلاحاً آنتروپومتري استاتيك مي گويند.

 وضعيت متحرك :
 در وضعيت متحرك اندازه گيري ابعاد بدن در حالتي كه بدن در حال حركت مي باشد، صورت خواهد گرفت. اين اندازه گيري نيز آنتروپومتري ديناميك گفته مي شود.
 بطور كلي آنتروپومتري شامل اندازه گيري
 - اندازه هاي مختلفي از طول بدن
 - وزن و حجم اندام ها
 - فضاي حركتي و زواياي حركتي هر يك از اندازه ها بوده و در نهايت تهيه آمار و اطلاعات منتج از آن در تعيين شكل و اندازه ابزار و وسايلي است كه در محيط كار مورد استفاده اين افراد قرار مي گيرد.

 بطور كلي آنتروپومتري در دو زمينه كاربرد دارد:
 1. براي تطبيق و تناسب ماشين با انسان در جهت راحتي و افزايش راندمان كاربر
 2. جهت استاندارد سازي وسايل و تجهيزات مورد استفاده براي يك فرد يا كل جامعه
 در اين زمينه علاوه بر ابعاد بدن، نوع وسايل مورد استفاده، جنس و وضعيت بدن يا پوسچرPosture و... مورد استفاده قرار مي گيرد كه البته مهمترين آنها سن‌، جنس و تفاوتهاي نژادي مي باشد.
 براي استاندارد سازي نحوة تعيين هر يك از اندازه ها بايد براي نوع اندازه گيري نيز، يك تعريف مشخصي وجود داشته باشد كه ذيلاً تعاريف اصلي در اندازه گيري ابعاد بدن مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

بقیه در ادامه مطلب

وقتی نوبت به درد عضلانی می رسد، به طور کل دو نوع درد داریم: یک درد هست که قابل تحمل است و می توانید با آن کنار بیایید و درد دیگری هم هست که به هیچ وجه نباید نادیده اش بگیرید.
 اگر نتوانید این دو موقعیت را از هم تشخیص دهید، ممکن است خیلی برایتان مشکل ساز شود چون آسیب دیدگی هایی هست که اگر بطور مداوم تشدید شوند، مطمئناً نیاز به زمان استراحت طولانی مدتی پیدا می کنند.
 یاد گرفتن تفاوت این دو درد، به خصوص اینکه بفهمید برای چه دردهایی باید احساس خطر کنید، به شما کمک می کنند همچنان به تمریناتتان ادامه دهید و از آسیبدیدگی ها هم دور بمانید.
 اگر احساس مشکل می کنید و مطمئن نیستید چه اتفاقی برایتان افتاده است، حتماً در اولین فرصت ممکن به پزشک مراجعه کرده و با او در این مورد مشورت کنید.

در زیر به 8 مورد از انواع دردهای بدن که نباید نادیده بینگاریدشان، اشاره شده است

 1) درد ناگهانی سر و گردن

 اگر به طور ناگهانی، مخصوصاً هنگام اسکات زدن با وزنه های خیلی سنگین، در ناحیه سر احساس درد کردید، بلافاصله دست نگهدارید و نگاهی به فرم حرکتتان بیندازید. این درد که نباید از آن غافل شوید، می تواند درنتیجه اورلود رگ های خونی به خاطر فشار تمرین باشد یا اینکه یکی از عضلات درگیر در برخورد با فشار و استرس وارده از طرف وزنه ها، مشکل دارد.
 اگر شما هم از جمله بدنسازانی هستید که در حرکت اسکات با وزنه های شدیداً سنگین کار می کنید، اطمینان یابید که حین حرکت نگاهتان رو به جلو باشد و عضلات شانه و گردن را کاملاً شل و آزاد نگه دارید. اگر حالتتان به اینصورت نباشد، ممکن است مقداری از فشار وزنه ها روی گردن و سر وارد شده و باعث درد جدی در این ناحیه شود.

بقیه در ادامه مطلب

شايعترين تروما و ضايعات چشمي را حوادث شغلي و در محيط هاي كارگري شكل ميدهد .80درصد كساني كه در معرض تروماي چشمي قرار دارند ،مردان هستند كه اين رقم 4 برابر زنان است اين در حالي است كه نتايج تحقيقات نشان ميدهد شايع ترين سن اين ضايعات حدود 30 سال يعني براي قشر جوان وفعال جامعه است .مشاغلي صنعتي نظير تراشكاران ،صافكاران ،آهنگران،مكانيك ها ،جوشكاران و باتري سازان، به لحاظ بي احتياطي و عدم رعايت نكات ايمني،در معرض خطر ضايعات چشمي قرار دارند.در واقع دليل عمده آسيبها و ضايعات چشمي در محيط هاي كاگري بي توجهي كارفرما و كارگران نسبت به استفاده از عينكهاي محافظ چشمي حين كار ايجاد ميكند.در واقع يك سوم بيماراني كه براده فلزي به داخل چشم آنان نفوذ مكيند به دليل عفونت و پارگي ها به نابينايي و بقيه به افت شديد ديد دچار ميشوند.

بقیه در ادامه مطلب

درمان(Management)

 الف) اصول كلي درمان
 سنگ بناي درمان آسم شغلي، تشخيص سريع و به‌موقع و اجتناب از مواجهه كارگر با مواد محرك است. اين مسئله خصوصاً در مورد آسم‌هاي شغلي ناشي از مواد حساس‌كننده، صادق است زيرا مواجهه با مقدار كمي از مواد حساس‌كننده مي‌تواند باعث آسم مقاوم شود. كساني كه دچار آسم ناشي از مواد محرك يا آسم تشديد شده به‌وسيلة كار هستند در صورت مهيا شدن شرايط مهندسي، ممكن است بتوانند به كار معمول خود ادامه دهند و بدين منظور بايد به آنها وسايل محافظت از سيستم تنفسي داده شود. كساني كه دچار آسم شغلي مي‌شوند بايد براساس پروتكل‌هاي منتشر شده تحت درمان طبي قرار گيرند. از آنجايي كه علت اصلي آسم، التهاب است، استروئيدها سنگ بناي درمان هستند.

 Malo و همكارانش نشان دادند كه افراد داراي آسم به‌علت مواد حساس‌كننده و يا ناشي از مواد با وزن مولكولي كم يا زياد، در صورت عدم مواجهه و استـفاده از استـروئيد استنشاقي، بهبودي قابل توجهي پيدا مي‌كنند؛ به‌علاوه اين افراد بايد از استعمال دخانيات اجتناب نمايند و در ضمن بايد در مورد آسمشان آموزش ديده و علائـم هشداردهندة حمله آسم را بشناسند و نحوة اسـتفاده از دارويشان را بدانند. اگر بيماري آسم به‌وضوح در محيط كار، بد شود، بيمار بايد از محيط دور شود. كرومــولين سديم به‌ويژه در پيشگيري آسم ناشي از حيوانات آزمايشگاهي، كاربرد دارد. ايمني درماني در اكثر موارد آسم شغلي، بررسي نشده است و كارايي آن در كارگـراني كه با صدف ماهي و يا حيوانات آزمايشگاهي و يا گربه سر و كار دارند، نشان داده شده است.

 ب) مسائلي كه در مورد محيط كار بيمار مطرح است :
 كساني كه آسم شغلي وابسته به مواد حساسيت‌زاي تأئيد شده دارند بايد از چنين محيطهايي دور شوند. افتراق ما بين آسم شغلي ناشي از مواد حساسيت‌زا۱ با آسم شغلي ناشي از مواد محرك۲، به‌علت داشتن درمانهاي متفاوت، مهم است. افراد داراي آسم ناشي از مواد حساسيت‌زا حتي با مقادير كم اين مواد، دچار واكنش مي‌شوند و اصلاً نبايد در آن محيط قرار بگيرد ولي افراد داراي آسم ناشي از مواد محرك، مي‌توانند در همان ساختمان كار كنند اما آنها را بايد به جايي برد كه با مقادير زياد اين مواد، مواجهه نداشته باشند و يا از وسايل محافظتي استفاده كنند. پيگيري بيماران نشان داده است كه اكثر بيماران آسم شغلي حتي اگر سالها پس از اجتناب از مواجهه، بررسي شوند، به‌طوركامل بهبود نيافته‌اند و اين امر اهميت تشخيص به‌موقع و سريع را مشخص مي‌كند.
 در صورتيكه بيمار با وجود درمان دارويي مناسب، هنوز هم دچار افزايش غيراختصاصي پاسخ‌دهي راه‌هاي هوايي باشد، ممكن است به محدود كردن مواجهات محيطي وي با عوامل آغاز كننده غيراختصاصي آسـم مانند: هـواي سرد، دود، گرد و غبار و همچنين محدود كردن فعاليت بيمار، نياز باشد.

 پ) مسائلي كه در مورد ديگر كارگران مطرح است :
 اگر در محيط كاري، فردي مبتلا به آسم شغلي باشد، اين يك زنگ خطر است و بايد خطر بروز آسم شغلي را با استفاده از تغيير در روش كار و بهبود تهوية هوا، كاست.

بقیه در ادامه مطلب

تشخيص بيماري و ارزيابي باليني

 الف) چه افرادي بايد از نظر آسم شغلي بررسي شوند؟

 در تمامي بالغيني كه با علائم و نشانه‌هاي انسداد راه هوايي مراجعه مي‌كنند، بايد احتمال وجود آسم شغلي در نظر گرفته شود. بسياري از افراد كه دچار آسم شغلي هستند در ابتدا به‌عنوان COPD تلقي مي‌شوند زيرا انسداد مجاري هوايي، تا حدودي ثابت بوده و بسياري از آنها سيگاري هستند و زماني كه عامل مواجهه، برطرف شود ماهيت آسمي بيماري، وضوح بيشتري پيدا مي‌كند. بهترين راه غربالگري اين موضوع آن است كه از كارگران سئوال شود كه آيا علائم بيماري آنها در ايام تعطيل بهتر مي‌شود يا خير و چند روز طول مي‌كشد تا بهبودي حاصل شود. در صورتيكه از بيمار بپرسيم آيا علائم آسم، سر كار، بدتر مي‌شود يا خير؟ معمولاً فايده‌اي ندارد زيرا بيشتر بيماران مبتلا به آسم شغلي، فقط پس از اتمام كار و شبها، دچار علائم مي‌شوند.

 ب ) شرح حال :

 شرح حال در شناسايي آسم شغلي اهميت زيادي دارد و در طي اخذ شرح حال بايد رابطه زماني ما بين مواجهه اخير و بروز علائم تنفسي، جستجو شود.

 در صورتيكه يكي از حالات زير موجود باشد، رابطه بين علائم آسم و محيط كار، مورد سوء ظن قرار مي‌گيرد:

 - علائمي كه صرفاً هنگام كار، بروز مي‌نمايند.
 - علائمي كه در تعطيلات آخر هفته، رفع مي‌گردند.
 - علائمي كه در هر شيفت كاري به تناوب، تكرار مي‌شوند.
 - علائمي كه در طي هفتة كاري، مرتباً بر شدت آنها افزوده مي‌گردد.
 - علائمي كه پس از تغيير محيط كار، رفع مي‌گردند.

 در طي اخذ شرح حال، بايد احتمال تماس و مواجهه با تمامي عوامل ايجاد كننده آسم چه در محيط كار و چه در درون محيط منزل، پرسيده شود.
 شرح حالي كه اختصاصاً در رابطه با شغل فرد است، علاوه‌بر عنوان شغل بايد شامل مسئوليتهايي باشد كه فرد در برابر آن شغل داراست. در شرح حال بايد شدت و ميزان مواجهه نيز بررسي شود و خصوصيات شغلي، تشريح شود و عوامل آب و هوايي و موقعيت جغرافيايي، مدنظر قرار گيرند. به‌علاوه بايد كارگران ديگري كه دچار علائم تنفسي حمله‌اي شده‌اند نيز شناسايي شوند و از آنها شرح حال شغلي كامل و مبتني بر زمان، اخذ شود.

 در اخذ شرح حال سابقه طبي بيمار بايد بر شرح حال آسم، داروهاي فعلي و قبلي (مانند تناوب مصرف و نحوة استفاده از آنها در محل كار)، شرح حال مراجعه به اورژانس و انتوباسيون، تأكيد كرد.
 بيماريهايي نظير: آسم دوران كودكي، رينيت آلرژيك، درماتيت آتوپيك و مسايل ديگر تنفسي مانند COPD، ممكن است براي پرسشنامة شرح‌حال داراي اهميت باشند.

بقیه در ادامه مطلب

(Occupational Health And Saftey Assessment Series) به معناي «مجموعه ارزيابي ايمني و بهداشت حرفه اي» است. و OHSAS-18001:1999 نام نظام جهاني مديريت ايمني و بهداشت حرفه اي مصوب) IS0 سازمان بين‌المللي استاندارد) است و عبارت است از نيازمنديهاي نظام مديريت ايمني و بهداشت حرفه اي، تا يك سازمان بتواند بخوبي مخاطرات مربوط به ايمني و بهداشت حرفه اي را كنترل كند و يك محيط سالم و ايمن كاري را به وجود آورد و عملكرد خود را بهبود بخشد. توجه به استاندارد‌هاي نظام OHSAS 18001 از سال آخر دهه 1990 ميلادي آغاز شد و سازمانهاي عمومي و خصوصي زيادي در سطح دنيا با اجراي آن گزارش كردند كه اجراي اين نظام باعث بهبود ايمني و بهداشت محيط كارشان شده و هزينه‌هاي ضايعات را نيز به شدت كاهش داده است. اصولاً هدف از اسقرار نظام ايمني و بهداشت شغلي، سالم‌سازي محيط كار و بهبود عملكرد سازمان در زمينه ايمني و بهداشت شغلي از طريق پيشگيري آسيبها و خطرات است.

1ـ ضرورت استقرار نظام مديريت ايمني و بهداشت شغلي در يك سازمان

عوامل زيان‌آور زيادي در محيطهاي كاري مختلف وجود دارند كه منجر به ضايعات انساني و مادي فراوان مي‌شوند. رعايت نكات ايمني و بهداشت كار باعث سالم و بي‌خطر شدن محيط‌هاي كاري و كنترل ضايعات مي‌شود. اصولاً ايمني را ميزان فرار از خطر و دور كردن آسيبها تعريف كرده‌اند. رشته مهندسي ايمني و حفاظت رشته با ارزش، وسيع و گسترده‌اي است كه مجموعه تدابير، ‌فنون، شيوه‌ها و اصولي را در بر مي‌گيرد كه با به كار بردن آنها مي‌توان نيروي انساني و سرمايه را در مقابل خطرات مختلف و محتمل در محيط‌هاي كار به نحو موثري حفظ و حراست كرد و در نتيجه محيط‌هاي كاري بي‌خطر و سالمي جهت افزايش كارايي كاركنان و سودآوري سازمان ايجاد كرد و خطرات و آسيبهاي محيط كار را به حداقل خود رسانيد. أشنا شدن با عوامل و عناصر زيان‌بخش و خطرات محيط كار و نحوه مقابله با آنها باعث مي‌شود كه نيروي انساني شاغل در محيط كار احساس امنيت كند و كارآيي‌اش افزايش يابد، همچنين وجهه، اعتبار و ارزش سازمان در انظار عمومي ارتقا پيدا كند

شناخت آثار سوء مواد شيميايي، گازها، تشعشعات وساير عوامل فيزيكي و شيميايي زيانبخش محيط كار روي بدن انسان و حوادث ناشي از كار با وسايل و ماشين‌آلات، پيش‌بيني تدابير، فنون و وسايل ايمني لازم را براي هر يك از موارد مذكور ضروري و اجتناب‌ناپذير مي‌سازد. هر اقدام ايمني و بهداشت شغلي باعث ارتقاء سطح نسبي ايمني در سازمان مي‌شود. بررسيهاي انجام شده پيرامون چگونگي وقوع حوادث در صنايع مختلف نشان داه است كه علت اصلي آنها وجود((شرايط ناايمن» و «اعمال ناايمن» است كه خود ناشي از سوء مديريت و برخوردهاي موردي و موضعي (و نه نظام گرايانه، بنيادي و راهبردي) با فعاليتهاي ايمني است.
ضمناً بايد توجه داشت كه آسيبها و خطرهاي محيطهاي كاري محدود به حادثه نمي‌شود. حادثه اثرات سوء آني و فوري بر روي نيروي انساني و عوامل مادي برجا مي‌گذارد: حال آن كه عواملي هستند كه تاثير‌هاي سوء درازمدت بر سلامت انسان و محيط‌زيست مي‌گذارد كه شايد تاسالها قابل تشخيص نباشند كه آنها را بيماري (عمدتاً بيماريهاي حرفه‌اي و امراض شغلي يعني بيماريهايي كه به سبب نوع كار عارض انسان مي‌شود) مي‌نامند.

به دنبال اين تفكر و با تمركز بر شناخت عامل بالقوه آسيب‌رسان (اعم از حادثه و بيماري). به عنوان نقطه آغازين بررسي در امور ايمني بهداشت كار و محور قرار دادن انسان به عنوان كليد پيشرفت و تعالي سازمان، نظامي برقرار شده است كه گردانندگان آن بايد برنامه ريزي، سازماندهي، نظارت و كنترل همزمان را بر حوادث و همچنين بيماريها و در نتيجه ايجاد يك محيط سالم و ايمن كاري، داشته باشند.

اصولاً امروزه بسياري از سازمانها براي هدايت و هماهنگ‌كردن فعاليتهاي هدفمند و نظام‌گراي خود از نظامهاي مختلف جهاني مديريت استفاده مي‌كنند. در هر يك از اين نظامهاي مديريت، رضايت گروه خاصي بيش از سايرين مورد توجه قرار گرفته است. اين گروهها مي‌توانند مشتريان، كاركنان، صاحبان شركتها و سهامداران، عرضه‌كنندگان، پيمانكاران، جامعه، گروههاي مستقل و دولت باشند كه به عنوان گروههاي دينفع يا علاقمند شناخته شده‌اند. بنابراين اگر قرار باشد رضايت همه گروههاي علاقمند را فراهم كرد، بايد به فعاليتها از جنبه‌هاي مختلف نگاه شود. اين خود مستلزم استقرار نظام مديريت و بهداشت شغلي نيز به عنوان يكي از راههاي جلب رضايت بيشتر

گروههاي علاقمند و پيشگيري از ضرر و زيان است.

بقیه در ادامه مطلب

بر اساس تعريف، «حادثه» رويداد پيش بيني نشده و ناخوشايندي است كه فعاليتهاي كاري را دچار وقفه كرده و ممكن است با جراحت يا خسارت مالي نيز همراه باشد. برخي از حوادث، موجب بروز خسارات و آسيبهاي انساني، اجتماعي و صنعتي جدي مي شوند كه اين امر از طريق كاهش راندمان كاري، تأثير معني داري بر بهره وري و توليد خواهد داشت و نكته مهمتر، اثرات سوء اجتماعي و به تبع آن اثرات رواني حاصله بر روي نيروي كار مي باشد.

در هر صورت تكنيكهاي ايمني نشان داده كه ما مي توانيم حوادث را كنترل نموده و از وقوع آنها پيشگيري كنيم. پيشگيري موفق حادثه، حداقل نياز به چهار اقدام اساسي دارد:

1-    مطالعه و بررسي همه جانبه محيط كار

2-    تجزيه و تحليل حوادث به وقوع پيوسته

3-    تشكيلات كنترل و نظارت

4-    اقدامات آموزشي

در ادامه به ارائه توضيحات بيشتري در هر مورد مي پردازيم.

1-    بررسي همه جانبه محيط كار

مطالعه و بررسي از كليه نواحي كاري و عمليات و پروسه توليد جهت شناسايي عوامل ايجاد كننده خطرات، مهمترين اقدام پيشگيرانه، جهت كاهش حوادث ناشي از كار به شمار مي آيد. پس از مطالعه و بررسي و شناخت كامل اين خطرات، اقدامات بعدي شامل ارزيابي و تجزيه و تحليل مخاطرات شغلي مي باشد كه اين تجزيه و تحليل ها، بعنوان روشي براي افزايش دانش پيشگيري از حوادث بكار مي روند.

1-    1– تشخيص و شناسايي خطرات

مرحله ابتدايي در پيشگيري از وقوع حادثه، شناسايي خطرات موجود در محيط كار مي باشد. بطور كلي دو نوع خطر در هر محيط كاري موجود است.

الف- خطرات آني كه آثار آن بلافاصله قابل مشاهده و ملموس بوده و منجر به بروز حوادث ناشي از كار مي گردد.

ب- خطرات آتي كه آثار آن بلافاصله قابل مشاهده نبوده و در نهايت منجر به بروز
بيماري هاي شغلي مي گردد.

ما خطرات دسته اول را تحت عنوان خطرات ايمني و خطرات دسته دوم را با عنوان خطرات بهداشتي مي شناسيم. همچنين عوامل ايجاد كننده خطرات نيز شامل موارد ذيل مي باشد:

عوامل فيزيكي، شيميايي ، مكانيكي ، فيزيولوژيكي و بيولوژيكي ، ارگونوميكي و عوامل رواني،  كه در هر مورد اگر ميزان عامل توليد كننده خطر بيش از حدود مجاز و استاندارد باشد، مشكلات عمده اي در محيط كار بوجود مي آيد.

در بحث پيشگيري از وقوع حادثه، شناسايي خطرات ايمني مد نظر مي باشد. در اين مورد مي توان با مطالعه و بررسي از كليه نواحي كاري، مراجعه به گزارشات مربوط به حوادث و يا صدمات ناشي از كار، بررسي عمليات و پروسه توليد و مرور گزارشات مربوط به عملكرد ماشين آلات ، مشورت با كارگران، كارفرمايان و اعضاي كميته هاي بهداشت و ايمني... با محدوده و حوزه خطراتي كه افراد در معرض آنها قرار دارند، آشنا شده و در پيشگيري از وقوع آنها اقدام نمود.

همچنين شناسايي خطرات بالقوه محيط كار از اهميت بسياري برخوردار است كه اين امر مبتني بر بررسي ها و مراقبت هاي شغلي و تجزيه و تحليل دقيق خطرات مي باشد.

نكته قابل توجه آنست كه در حين شناسايي، بهتر است از موارد جزئي صرفنظر كرده و توجه خود را بر روي خطراتي كه ممكن است منجر به آسيبهاي جدي شوند، متمركز نماييم.

بقیه در ادامه مطلب