هدف اين مقاله مرور اثرات زمان كار بخصوص در مورد كارمندان مراقبت هاي بهداشتي و نيز مرور استراتژيهايي كه ممكن است در مورد بحث بر روي اين موضوع مفيد باشد، مي باشد. بقیه در ادامه مطلب
نوبت كاري باعث ايجاد اختلالاتي در چرخه طبيعي بدن مي شود.درصد زيادي از شب كاران و نوبت كاران را پرستاران تشكيل ميدهند . نوبت كاري باعث ايجاد اختلال خواب در بين شب كاران شده و ممكن است تاثير بر روي مدت بيماري آنها نيز داشته باشد. شب كاري بر روي عملكرد پرستاران و پزشكان نيز تاثير منفي گذاشته و ممكن است باعث ايجاد مشكلاتي شود. بيماران در طي شب و زماني كه پزشكان و پرستاران شب كار هستند ممكن است مراقبت هاي ضعيف تري را دريافت كنند و در معرض خطر قرار گيرند. نوبت كاري بر روي عملكرد دستگاه توليد مثلي ، دستگاه گوارشي و قلب نيز تاثيراتي دارد بطوري كه ريسك بيماري هاي قلبي در شب كاران حدودا 2 برابر افراد روز كار است و… نمونه اي از استراتژي هايي كه مي توان براي كاهش اثرات كار شيفتي بر روي افراد اعمال كرد به قرار زير مي باشد:
كنترل نور محيط، كنترل برنامه چرخشي شيفت با توجه به اين نكته كه چرخش به يك شيفت ديرتر آسانتر است از چرخش به يك شيفت زودتر ، در نظر گرفتن فاكتورهاي طبي شخصي و تناسب هاي فيزيكي ، محدود كردن ساعات كار شبانه و…
مقدمه:
نوبت كاري، كه خود از عوامل زيان آور ارگونوميك پنداشته مي شوديكي از ره آوردهاي پرهيز ناپذير فن آوري است . بر پايه ي پژوهش هاي انجام شده در كشورهاي توسعه يافته نزديك به 25 درصد از نيروي كار را نيروي نوبت كار تشكيل مي دهند. اين پديده ،مي تواند از جنبه هاي گوناگون ، اثرات ويرانگر بر چگونگي زندگي انسان بجا بگذارد.
گردش نوبت كاري شامل انواع زيادي از برنامه هاي كاري و تعويض يا تغيرات نوبت كاري بر اساس برنامه ثابت و معين با يك مديريت صحيح مي باشد.اين برنامه را مي توان براي 7 روز متوالي يا 7 روز هفته اجرا كرد. تغير نوبت كاري باعث مشكلات عديده اي از جمله نقص خواب و اختلالات گوارشي و بيماريهاي قلبي عروقي مي شود.
بسياري از مردم براي انجام كارهاي فيزيكي خود از يك دوره 24 ساعته پيروي مي كنند ، كه به اين چرخه 24 ساعته چرخه سيركادين مي گويند. چرخه سيركادين با كنترل مواردي مانند خواب وبيداري، هضم غذا ، ترشح آدرنالين ، تنظيم حرارت بدن ، فشار خون و نبض و بسيار علائم مهم ديگر در عملكرد و رفتار انسان اثر مي گذارد.
شواهدي وجود دارد كه نشان مي دهد نوبت كاري باعث اختلالاتي در چرخه طبيعي بدن ميشود . بعنوان مثال نوبت كاري مي تواند موجب به هم خوردگي مزاج و سو تغذيه شود.
به نسبت ساير بخشهاي استخدام عمومي در صد بيشتري از كارمندان سرويسهاي بهداشتي شيفت كار يا شب كار هستند. بيمارستانها كه بيشترين ميزان استخدام در زمينه مراقبتهاي بهداشتي دارند كارمندان شب كار بيشتري به نسبت بقيه صنايع استخدام مي كنند. پرستاران بزرگترين گروه مراقبتهاي بهداشتي هستند و نيز بزرگترين گروهي هستند كه شب كار مي كنند.
اقدامات و نتايج تناقض ها ميان فيزيولوژي طبيعي و كار شبانه در مورد كارمندان مراقبتهاي بهداشتي چيست؟اثر كار كردن در زماني كه ريتم طبيعي ما نياز به خواب دارد چيست؟ آيا تفاوت هاي فردي در تحمل نسبت به زمان وجود دارد؟ آيا بعضي از افراد نسبت به كار شبانه بيشتر تناسب فيزيكي دارند؟ آيا انطباق رخ مي دهد؟چه استراتژي هايي مي تواند انطباق را افزايش و خطرات بهداشتي را كاهش دهد؟
در اين مقاله سعي كرديم كه مروري بر سوالات بالا داشته و اثرات زيان آور كار شبانه را بررسي كنيم.
امروزه ثابت شده كه نور خورشيد بيشتر از الكتريسيته كارايي كارمندان را در محيط كاري بالا مي برد.به همين دليل سعي مي شود در دفاتر اداري براي بهره گيري بيشتر از نور خورشيد ، پنجره هاي بيشتري نصب شود. معماران امروزه درصددتغيير فضاهاي محيط كار هستند. در همين راستا سعي مي كنند تا با حفظ استقلال فردي كارمندان ، فضاهايي را طراحي كنند كه الهام بخش شرایط مطلوب دركار باشد. بقیه در ادامه مطلب
در حال حاضر مواد جديدي براي ايجاد تغييرات مورد نظر ، بكار گرفته مي شود.برای مثال طراحان اصولي را براي جلوگيري از پخش صدا رعايت مي كنند تا محيط كار آرامش لازم براي فعاليت كارمندان را داشته باشد. همچنين ارگونوميك بودن محيط كار و لوازم مورد استفاده در آن براي تسهيل شرايط كار ، به كار گرفته مي شود. در فضاهاي امروزي محيط كار ، ستونهاي زايد حذف مي شود و سقف هايي با جلوه هاي ويژه كه زيبايي محيط كار را دو چندان مي كند ، استفاده مي شود. به دليل تمام شدن چوب و ديگر مصالح طبيعي ، طراحان از مواد مصنوعي نظيرروكش هاي سنگي توليد كارخانه ، سنگهاي ورقه اي مصنوعي و چوب سدر كه بسيار شبيه نمونه هاي طبيعي خود هستند ، استفاده مي كنند. بلوكهاي آكريليك هم جايگزين بلوكهاي شيشه اي مي شوند. اين بلوكهابا انتقال نور مشكل سنگيني و سختي نصب را ندارند. ضمنا از ديوارهاي شيشه اي و آكريليك كه بسياركم هزينه و جذاب هستند، براي جدا سازي فضاها مي توان استفاده كرد.
از نكات ديگر كه امروزه در طراحي ها، مد نظر قرار مي گيرد ، انتخاب رنگ است كه تاثير رواني زيادي روي افراد و بالا بردن بازدهي كارآنان دارد.
رنگها اصولا ميتوانند احساس خشم، محبت، شادي و حتي اعتماد را به بيننده منتقل كنند. در يك آزمايش تعدادي از افراد را در يك محيط با رنگهاي بي حس و نا مناسب قرار دادند. سپس از آنها خونگيري به عمل آمد. مواد موجود در خون اين افراد را به خوكچه هاي هندي تزريق كردند. جالب است بدانيد بعد از دو ساعت همه ي خوكچه ها از بين رفتند !!!!
پست كار، محلي است كه در آن يك شخص يا گروهي از افراد، وظايفي را براي يك دوره زماني نسبتا طولاني انجام ميدهند. بقیه در ادامه مطلب
مشكلات بهره وري، رضايت مهندسي شغلي و ايمني با طراحي كار در صنايع، ارتباط مستقيم دارد. طراحي ارگونوميك محل كار، با در نظر گرفتن جنبه هاي رواني و فيزيكي، باعث افزايش رضايت شغلي كاركنان و كاهش ميزان حوادث ميشود. محيط كار مطلوب، محيطي است كه نه تنها از نظر بهداشتي آسيب رسان نباشد، بلكه موجب ارتقاء سطح بهداشت و سلامتي كاركنان – چه از نظر فيزيكي و چه از لحاظ رواني – گردد. همچنين طراحي محيط كار مطلوب از طريق بهبود بهره وري و كاهش غيبت از كار، سود سرشاري را بدنبال خواهد داشت. براي طراحي محيط كار مطلوب و مناسب، ابتدا طراح بايد به ابعاد فيزيكي افراد يا كارگران توجه نموده و سعي كند كه در طراحي خود حداقل 90% از آنان را در محدودة طراحي قرار دهد. در اين رابطه، اصلي وجود دارد كه موضوع را روشنتر ميكند: در مورد حد دسترسي و اعمال نيرو، افراد كوچكتر يا ضعيف تر مورد توجه قرار ميگيرند و براي در هاي ورود و خروج فضاي خالي مورد نياز و … اين افرادِ بزرگتر هستند كه در طراحي مد نظر هستند. تغيير طراحي و در نظر گرفتن دستورالعمل هاي ارگونومي در مرحله اي كه طرح هنوز بر روي كاغذ است، بسيار ساده تر از زماني است كه محيط كار به مرحلة بهره برداري رسيده است. محيط كار بايد براي كار واقعي طراحي شود و شرايط ارگونوميك بهينه با توجه به ساختار تجهيزات تعيين گردد. به طوري كه محيط كار بسادگي براي هر فرد مطلوب و قابل تنظيم باشد. يكي از اهداف عمده در طراحي محيط كار، جلب پذيرش و رضايت كاربر است.
سه عامل مهم وابسته به كاربركه بر روي ساختار و شكل محيط كار تاثير دارند:
- حوزة دسترسي و فضاي خالي اضافي
- موقعيت كاربر با توجه به ميدان ديد
- وضعيت بدني كارگر ( ايستاده ، نشسته )