دماسنج گازي: بقیه در ادامه مطلب
جنس ، ساختمان ، و ابعاد دماسنج در ادارات و موسسات مختلف سراسر دنيا که اين دستگاه را به کار ميبرند. تفاوت دارد و به طبيعت گاز و گستره دمايي که دماسنج براي آن در نظر گرفته شده است، بستگي دارد. اين دماسنج شامل حبابي از جنس شيشه ، چيني ، کوارتز ، پلاتين يا پلاتين ـ ايريديم ( بسته به گستره دمايي که دماسنج در آن به کار ميرود ) ، که به وسيله يک لوله موئين به فشارسنج جيوهاي متصل است، مي باشد. اين دماسنج براساس دو قانون ذکر شده در مورد گاز کامل کار ميکند.
1-قانون بويل ماريوت : بيان ميکند که حجم مقدار معيني از هر گاز در دماي معين با فشاري که بر آن گاز وارد ميشود، بطور معکوس ، متناسب است با فشاري که بر آن گاز وارد ميشود.
2-قانون شارل گيلو ساك:بيان ميكندكه فشار هر گاز محتوي در حجم معين به ازاي هر يک درجه سانتيگراد افزايش دما ، به اندازه 273/1 حجم اوليهاش افزايش مييابد.
دماسنج مايعي
اين نوع دماسنج يکي از رايج ترين انواع دماسنجهاي مورد استفاده در صنعت و غيره مي باشد. عمدتا اين نوع دماسنج را بعنوان دماسنجهاي جيوه اي يا الکلي مي شناسيم. ساختمان اين نوع دماسنجها از يک مخزن مايع و يک لوله مويين تشکيل شده که مايع درون مخزن در اثر انبساط از لوله مويين بالا رفته و دماي متناسب را نشان ميدهد.
دماسنج جيوه اي را مي توان براي اندازگيري دما از 37.8- تا315 سانتي گراد استفاده نمود. اما اگرفضاي بالاي سطح جيوه را از گاز ازت پر نمايند ، مي توان تا دماي 538 درجه از آن استفاده نمود.
دماسنج انبساط سيال
اين نوع دماسنج يکي از باصرفه ترين ، رايج ترين و تطبيق پذير ترين وسايل اندازگيري دما در صنعت مي باشد.اساس کار اين دماسنج : با افزايش دما فشار درون حباب که مي تواند محتوي مايع ، گاز يا بخار باشد ، بالا رفته و توسط فشار سنج اندازه گيري مي شود. طول لوله مويين مي تواند تا 60 متر باشد ؛ اما اين مقدار بر دقت اندازه گيري دما تاثير گذار خواهد بود.بهترين حالت زماني است که از لوله مويين کوتاه که به يک ترانس ديوسر فشار الکتريکي متصل شده استفاده گردد.
دماسنجهاي الکتريکي
اين نوع دماسنجها اصولا کاربردهاي فراواني در صنعت داشته و قادرند از دماهاي پايين تا دماهاي بسيار بالا را اندازه گيري نمايند.که عمدتا بصورت مقاومتي و ترموکوپل هستند.
ارگونومی بقیه در ادامه مطلب
ارگونومي بعنوان رشته اي از علوم كه با بدست آوردن بهترين ارتباط ميان كارگران و محيط كاري شان ، مرتبط است تعريف ميشود . ارگونومي با ارزيابي قابليتها و محدوديتهاي انسان (بيومكانيك و آنتروپومتري ) ، استرسهاي كاري و محيطي (فيزيولوژي كار و روانشناسي صنعتي ) ، نيروهاي استاتيك و ديناميك روي بدن انسان (بيومكانيك )، احتياط (روانشناسي صنعتي ) ، خستگي (فيزيولوژي كار و روانشناسي صنعتي )، طراحي و آموزش و طراحي ايستگاه كاري و ابزارها (آنتروپومتري و مهندسي )، سر و كار دارد. بنابراين ارگونومي از خيلي از علوم و مهندسي تشكيل يافته است
ارگونومي شغلي تلاش ميكند تا با بازبيني سيستم هاي كاري ، آنها را در جهت كاهش استرسهاي حرفه اي تغيير دهد .
اصول ارگونومي در صنعت :
- طراحي تغيير ، جايگزيني و نگهداري تجهيزات براي ارتقاي بهره وري ، زندگي كاري و كيفيت توليد
- طراحي و تغيير فضاهاي كاري و جانمايي كاري براي سهولت و سرعت عمليات خدمات و نگهداري
- طراحي و تغيير روشهاي كاري شامل اتوماسيون و تخصيص وظيفه بين اپراتور و ماشين
- كنترل فاكتورهاي فيزيكي (گرما ،سرما،صدا،ارتعاش ،نور) در محل كار براي توليد بهتر و ايمني كاركنان
فاكتورهاي استرس در محيط هاي كار :
هر محيط كاري فاكتورهاي استرس مخصوص خود را دارد. در زير فاكتورهاي استرس شناخته شده در محل كار آمده است .
- پيچيدگي و تعدد ابزارهاي مورد استفاده در محيط كار
- وضعيتهاي محيطي غير طبيعي (گرما ، صدا ، ارتعاش ، روشنايي ، مواد سمي و …)
- بار كاري فيزيكي و فكري
نتايج بكارگيري ارگونومي
موارد زير تعدادي از نتايج بكارگيري اصول ارگونومي در محل كاراست .
- درك تاثير مخصوص نوع كار روي جسم كاركنان و كارايي شغلي شان
- پيش بيني پتانسيل اثرات طولاني مدت (يا تجمعي ) كار روي جسم كاركنان
- ارزيابي تناسب محل كار و ابزارها براي كارگران جهت انجام كار
- بهبود بهره وري و آسايش كارگران توسط (تطبيق كار براي شخص ) يا تطبيق شخص براي كار نتايج اين قبيل تلاشها دستيابي به بهترين هماهنگي ميان قابليتهاي كارگر و نيازمنديهاي شغل است .
بيومكانيك
حركات طبيعي يكي از مهمترين بخشها در انجام كار با راندمان بالا تلقي ميگردد. لذا بايد محيط كار را به گونهاي طراحي نمود تا با ابعاد بدن كارگر كاملاً تطبيق داشته باشد در چنين وضعيتي نياز به دانستن اين ابعاد جهت طراحي محيطهاي كاري اهميت بسزايي داشته و پاسخگوي اين نياز مهم آنتروپومتري مي باشد.
آنتروپومتري Anthropometery كلمه اي يوناني است كه از دو واژة Anthropo به معني انسان – گونه انسان و metery به معني سنجش تشكيل شده است.
بطور كلي اندازه گيري ابعاد بدن در دو وضعيت صورت مي گيرد:
1. وضعيت ساكن ( ثابت )
2. وضعيت متحرك
وضعيت ساكن :
در وضعيت ثابت اندازه گيري بدن در حالتي صورت مي گيرد كه بدن هيچ حركتي نداشته باشد و اين اندازه گيري را اصطلاحاً آنتروپومتري استاتيك مي گويند.
وضعيت متحرك :
در وضعيت متحرك اندازه گيري ابعاد بدن در حالتي كه بدن در حال حركت مي باشد، صورت خواهد گرفت. اين اندازه گيري نيز آنتروپومتري ديناميك گفته مي شود.
بطور كلي آنتروپومتري شامل اندازه گيري
- اندازه هاي مختلفي از طول بدن
- وزن و حجم اندام ها
- فضاي حركتي و زواياي حركتي هر يك از اندازه ها بوده و در نهايت تهيه آمار و اطلاعات منتج از آن در تعيين شكل و اندازه ابزار و وسايلي است كه در محيط كار مورد استفاده اين افراد قرار مي گيرد.
بطور كلي آنتروپومتري در دو زمينه كاربرد دارد:
1. براي تطبيق و تناسب ماشين با انسان در جهت راحتي و افزايش راندمان كاربر
2. جهت استاندارد سازي وسايل و تجهيزات مورد استفاده براي يك فرد يا كل جامعه
در اين زمينه علاوه بر ابعاد بدن، نوع وسايل مورد استفاده، جنس و وضعيت بدن يا پوسچرPosture و... مورد استفاده قرار مي گيرد كه البته مهمترين آنها سن، جنس و تفاوتهاي نژادي مي باشد.
براي استاندارد سازي نحوة تعيين هر يك از اندازه ها بايد براي نوع اندازه گيري نيز، يك تعريف مشخصي وجود داشته باشد كه ذيلاً تعاريف اصلي در اندازه گيري ابعاد بدن مورد بررسي قرار ميگيرد.
بقیه در ادامه مطلب
صوت : در اثر ارتعاش يك جسم يا مجموعه اي از اجسام كشسان توليد مي شود. انتشار آن حركت ارتعاشي منبع مولد است. بقیه در ادامه مطلب
سر و صدا : صوتي است ناخواسته ، ناخوشايند و نامطلوب كه در صنعت ، فراورده تبديل انرژي است. قسمتي از انرژي تلف شده در اثر ارتعاش و اصطحكاك سطوح مختلف دستگاه و ايجاد اغتشاش در هوا ، به صدا تبديل مي گردد.
مشخصه هاي صوت ، طول موج ، زمان تناوب و فركانس مي باشد.
طول موج مسافتي است كه موج در يك پريود مي پيمايد (λ وبرحسب متر بيان مي گردد)
زمان تناوب زمان يك نوسان كامل است (T وبر حسب ثانيه بيان مي گردد )
فركانس تعداد نوسان كامل در واحد زمان مي باشد (F و برحسب هرتز بيان مي گردد)
فركانس تا 512 هرتز بم - 512 تا 2048 هرتز متوسط وبيش از 2048 را زير مي نامند.
مراكز فركانس هاي هشت گانه در بهداشت حرفه اي كاربرد فراوان داشته و شامل فركانس هاي 63.5- 125 – 250- 500 -1000 – 2000 – 4000 - 8000 هرتز است.
اثرات صدا شامل اثر مستقيم (صدمه بر سيستم شنوايي) و غير مستقيم ( اثر بر راندمان كار ،اثر رواني ، اثر بروضع عمومي بدن ، اثر پوششي برشنوايي ) است.
كاهش شنوايي بر سه نوع انتقالي ، حسي – عصبي و مختلط مي باشد .
در كاهش انتقالي ، راه استخواني سالم و طيبعي است وبا افزايش صدا قابل شنيدن بوده وبا جراحي و سمعك قابل ترميم است.از جمله علل آن به پارگي ، كدري ، تيرگي ، دررفتن استخوانهاي... مي توان اشاره نمود.
در كاهش حسي – عصبي ، ضايعه ، مربوط به گوش داخلي است. در اين كاهش ضايعه در راههاي هوايي و استخواني وجود دارد.كري شغلي ، تماس با برق ، مواد سمي چون CO- PB – HG اوره ، وبيماريهايي نظير تيفوس ، زونا از انواع كري هاي فوق است. وقتي كاهش شنوايي در اثر انتقالي و حسي – عصبي باشد آن را مختلط گويند و در اين ضايعه هر دو راه هوايي و استخواني دچار اشكال است.
افت شنوايي شامل دو نوع موقت (TTS ) و دايم ( PTS ) است:
در افت شنوايي موقت ، صدايي با شدت زياد در زمان كم تماس داده مي شود (انفجار ) وبا قطع تماس ، افت شنوايي ( با توجه به زمان تماس ، شدت و حساسيت فرد ) از بين مي برد اين افت در فركانس 3000 تا 6000 هرتز مي باشد.
افت دائم شنوايي ، در صورت تماس مداوم با صدا بوجود مي آيد ، از نوع حسي – عصبي و غير قابل درمان ( بدليل نابودي سلولهاي عصبي ) مي باشد.
اين افت از فركانس 4000 هرتز شروع و به فركانس هاي 6000 و 8000 هرتز گسترش مي يابد.
مراحل كري شغلي شامل : شروع (اوايل اشتغال فرد خستگي شنوايي ، افت در فركانس 4000 هرتز ، احساس ناراحتي ، گرفتگي گوش ، خستگي عمومي ).
اختفاء ( ناشنوايي در فركانس 4000 هرتز، امكان كاهش در ساير فركانسها وجود دارد .)
نيمه اختفاء ( گسترش در فركانس 2000 و 1000 هرتز ، عدم شنيدن صداي آهسته )
كري واضح ( نقصان در فركانس بم و زير ، شنيدن دشوار صداي مكالمه ) مي باشد.
كري شغلي دو طرفه و متقارن ، پرده صماخ سالم ، عدم برگشت شنوايي حسي- عصبي ،غير قابل درمان ، شروع افت از فركانس 4000 هرتز را دارد.
در كري شغلي عواملي چون شدت ، فركانس ، ريتم ، زمان تماس ، محيط كار ، سن فرد ، ضايعات قبلي و حساسيت فردي مداخله مي نمايد.
با افزايش شدت صوت ، زمان تماس و افزايش سن ، ميزان افت شنوايي بيشتر مي شود.
فركانس هاي زير مضرترند - صداي يكنواخت و مداوم ، كم خطر تر از صداي منقطع و غير يكنواخت است (با فركانس برابر). صدا در محيط باز قابل تحمل تر است. ضايعاتي چون ضربات وارده به سر ، انفجار ، صدمات شنوايي ، مننژيت ، مصرف ساليسيلات ، جنتامايسين ، تماس با CO - AS در افت شنوايي موثر است.
افراد نسبت به صدا حساسيت هاي متفاوتي دارند كه قابل شناسايي است.
يك نمونه از روشهاي تعيين گوش حساس ، آزمايش PEYSER است و مراحل آن عبارتند از: