فهرست مطالب مورد بحث :
طرز عملکرد راکتور های هسته ای
بررسی حادثه چرنوبیل
1-موقعیت نیروگاه هسته ای
2-تاریخچه نیروگاه
3-طرز عملکرد راکتور
4- حادثه چرنوبيل چگونه و برای چه اتفاق افتاد؟
5-شرح حادثه و اثرات آن بر طبیعت و کارکنان نیروگاه

• طرز عملکرد راکتورهای هسته ای

دررآکتورهای هسته ای از طریق شكافت هسته اي گرما تولید می شود.شکافت اورانیوم نوترون های زیادی آزاد می کند.نوترونهایی که از فرآیند شکافت آزاد می شوند، بسیار سریع هستند .از این رو در اکثر رآکتورها قسمتی به نام کند کننده نوترون وجود دراد که در آن از سرعت نوترونها کاسته شده و در نتیجه نوترونها به راحتی جذب می شوند. نام گذاری این نوترونها به نوترونهای گرمایی یا نوترونهای کند به همین دلیل است. مقدار انرژی گرمایی در رآکتوریک پارامتر بحرانی است و کنترل آن با تنظیم تعداد میله های کنترل درون رآکتور صورت می گیرد. میله کنترل از مواد جذب کننده نوترون ساخته شده است.رآکتوری که از کند کننده استفاده می کند، رآکتور گرمایی یا رآکتور کند نامیده می شود .
مواد رایج کند کننده عبارتند از :آب معمولی ،آب سبک، آب سنگین و گرافیت( البته گرافیت مشکلات فراوانی را به وجود می آورد و بسیار خطرآفرین است، مانند حادثه انفجارچرنوبیل)
رآکتورهایی که از کند کننده استفاده نمی کنند، رآکتورهای سریع خوانده می شوند. در این نوع رآکتورها فشار ذرات نوترون بسیار بالا است و از این رو می توان برخی واکنش های هسته ای را که ترتیب دادن آنها در رآکتور کند بسیار مشکل است در آنها انجام داد.

• موقعيت نيروگاه هسته اي چرنوبيل

ايستگاه چرنوبيل نزديك شهر پريپت ،اوكراين و 18 كيلومتري شمال غربي شهر چرنوبيل، 16كيلومتري مرز اوكراين و بلاروس و 110كيلومتري شهر كيو قرار دارد.

• تاريخچه نيروگاه چرنوبيل

قرار داد ساخت نیروگاه چرنوبیل مربوط به سال 1966 میشود که دولت حاکمه شوروی سابق تصمیم به گسترش تولید برق هسته ای کرد.شش رآکتور هزار مگا واتی RBMK برای ساخت نیروگاه طراحی شد. واحد 1 در 1977 ساخته شد، در نوامبر 1996 از چرخه مصرف خارج شد واحد 2 اولین بار در سال 1978 به شبکه متصل شد ولی فعالیتش در سال 1991 بعلت آتش سوزی متوقف شد و درسال 1999 اولیای امور اوکراین تصمیم گرفتند آنرا به کل تعطیل کنند.واحد 3 در 1981 راه اندازی شد،که فعالیتش بارها برای تعمیر و بازرسی تا 1997 متوقف شد و در ژوئن 2000 مسئولین اکراینی تصمیم گرفتند آنرا در دسامبر همان سال برای همیشه تعطیل کنند.
واحد 4 که در همان محل واحد 3 احداث شده بود در دسامبر 1983 تکمیل و در مارس 1984 مورد بهره برداری قرار گرفت . واحدهای 5 و 6 در زمان حادثه در حال ساخت بودند که البته هیچگاه به اتمام نرسیدند.

• طرز عملكرد راكتور چرنوبيل

در این رآکتور 1660 قطعه کربنی وجود دارد که در بین آنها لوله های منتقل کننده حرارت وکانالهای کنترل قدرت رآکتور قرار گرفته است.شکافت انرژی صورت می گیرد و آب به عنوان ماده ناقل حرارت از پایین به بالا تحت فشار تزریق می شود.این عمل دمای زیادی را از سطح کپسولهای سوخت به آب انتقال داده و آب را به بخار تبدیل می کند و به این ترتیب اب از قسمت بالائی منطقه فعال رآکتور،رآکتور را ترک می کند.آب که به بخار تبدیل شد با خروج از رآکتور به توربین وارد می شود و باعث چرخش توربین و در نهایت چرخش ژنراتور می شود که در نهایت به تولید انرژی الکتریکی می انجامد.آب پس از این مرحله خنک سازی شده و دوباره به سیکل بازگشت داده می شود.این گونه رآکتورها به رآکتورهای جوششی معروف هستند.در زمانی که فرایند شکافت انجام می پذیرد قسمت از گرمای حاصله (درحدود 5درصد) به کند کننده نوترون منتقل می گردد . در رآکتورهای کادندواز آب به عنوان کند کننده استفاده میشود،این آب توسط پمپهایی از رآکتور خارج و مورد سرد سازی قرار می گیرد و به صورت متناوب دمای آن در حدود 70 درجه سانتیگراد حفظ می گردد. اما در رآکتور چرنوبیل، کربن به عنوان کند کننده مورد استفاده قرار می گرفت . کربن از سیستم خنک کننده خوبی برخوردار نبود و دمای آن بسیار بالا در نظر گرفته شده بود.

سم شناسی شغلی :

در سم شناسی شغلی افراد با مواد شیمیایی که در محیط کار یافت می­شوند ، سر و کار دارند . کارگران صنعتی ممکن است در طی تهیه ، تولید یا بستهبندی این مواد یا به واسطه استفاده از آنها در محیط شغلی ، در معرض تماس با آنها قرار بگیرند . به عنوان مثال کارگران کشاورزی ممکن است در معرض مقادیر مضر حشرهکش قرار بگیرند . تأکید عمده سم شناسی شغلی در جهت شناسایی عوامل مسئول ، تعیین وضعیتهای منجر به مصرف بی­خطر آنها و پیشگیری از جذب مقادیر مضر آنها میباشد . حدود تعیینکننده­ای جهت مشخص نمودن غلظتهای ایمن بسیاری از مواد شیمیایی در محیط کار طرح ریزی شدهاند تا حالات گوناگون تماس ، مشخص گردد.که عبارت است از:

بقیه در ادامه مطلب

در برخی مشاغل به سبب شرایط کار ، نوع فعالیت و هم چنین تولید یا مصرف مواد گوناگون ، کارکنان در معرض عوامل بیولوژیکی زیان آور و
در نتیجه ابتلا ء به بیماریهای عفونی قرار دارند . این بیماریها ، با توجه به عامل به وجود آورنده به پنج دسته تقسیم می شوند :
-1 بیماریهای ناشی از ویروسها مثل هپاتیت ویروسی و هاری.
-2 بیماریهای ناشی ا ز باکتریها مانند سیاه زخم ، برسلوز ، کزاز ، سل گاوی و ...
-3 بیماریهای ناشی از ریکتزیاها مانند تب کیو .
-4 بیماریهای ناشی از قارچها مثل هیستوپلاسموز و آسپرژیلوس .
-5 بیماریهای ناشی از انگلها مثل کرم قلابدار .
ذیلاً برخی از این بیماریها شرح داده می شود :
: B هپاتیت ویروسی
از جمله بیماریهای عفونی است که با علائم عمومی و گوارشی و آسیب های
کبدی شناخته می شود . علائم بیماری شامل ضعف ، درد ماهیچه ای ، سردرد ، تهوع ،
استفراغ ، درد شکم ، بی اشتهایی و به تدریج علائم یرقان از قبیل زردی و خارش در
پوست می باشد ادرار بیمار تیره و مدفوع کم رنگ می شود . کبد بیمار نیز دردناک و بزرگ
می شود . انتقال این بیماری معمولاً از راه پوست و در اثر تماس با خون و وسایل یا لباس
آلوده صو رت می گیرد . خراشهای کوچک و زخمهای پوستی نیز در این انتقال موثرند . همچنین در صورت آلودگی دست ها ، انتقال از راه
دهان نیز وجود دارد.
شرکت ملی صنایع پتروشیمی HSE امور
این بیماری درمان اختصاصی ندارد و در بیشتر موارد بیماری سیر نسبتاً خفیفی را طی می کند ولی با این حال مواردی از مرگ مشاهده
شده است . اقدامات لازم برای پیشگیری از این بیماری عبارتند از :
رعایت کامل نکات بهداشتی هنگام کار با مواد یا وسایل آلوده ، استفاده از دستکش و ....

بقیه در ادامه مطلب

کدام ضایعه، کدام شغل؟

 بیشتر ضایعات پوستی را دردست‌ها می‌بینیم ولی گاهی به علت آلوده شدن لباس‌ها، ضایعات را می‌توان روی قسمت‌های مختلف بدن مشاهده کرد.
 ضایعاتی که در صورت ایجاد می‌شود، بیشتر از طریق دست به صورت منتقل شده‌اند و یا مواد به شکل گاز ، بخار، گردوغبار در هوا پراکنده و روی پوست صورت نشسته اند. گاهی تغییرات رنگی پوست را درتماس شغلی با بعضی مواد شيمیایی داریم و این مساله در مورد افرادی که در کارخانه‌ها با فلزات سنگین از قبیل نقره، جیوه و... سروکار دارند ممکن است به صورت لکه های تیره رنگ، در محل تماس پوستی دیده شود .
 مواد شیمیایی می‌توانند به دو صورت تحریکی وآلرژیک باعث التهاب وحساسیت پوست شوند. البته غلظت ماده، نوع ماده و دفعات تماس با آن مواد، در ایجاد و تشدید ضایعات پوستی موثر است.
 انواع مواد اسیدی، قلیایی و فرآورده‌های نفتی و بنزینی و حلال‌های شيمیایی قادرند با حل کردن چربی بین سلولی پوست به زیرجلد نفوذ کنند و باعث قرمزی وخارش شدید شوند و درموارد شدیدتر به صورت ترشح و تاول هم دیده می‌شوند.
 یکی از عوارض تماس پوستی با مواد ، جوش‌های چرکی است که به آن اکنه شغلی می گویند . در بعضی از شغل‌ها، آکنه ایجاد یا تشدید می‌شود و این اغلب در مشاغلی دیده می شود که باعث‌ ‌هیدراسیون لایه شاخی پوست می‌شوند، از قبیل کار کردن با مواد روغنی حیوانی یا معدنی، نفت‌ ‌و هیدروکربن‌های هالوژنه و تماس ماده‌ ‌شیمیایی با‌ پوست ‌که در صورت و اندام‌ها، آکنه ایجاد می‌کنند.
 افرادی که در محیط‌های گرم کار می‌کنند نیز به دلیل تعریق زیاد، دچار تشدید آکنه می‌شوند. از دیگر موادی که می‌توانند منجر به این صدمه شوند مواد هالوژنی (کلر، ید،...(، گازوئیل، روغن موتور، آزبست و فرآورده‌های قطران هستند.
 این آکنه‌ها به شکل جوش‌های قرمز، چرکی و یا زیرپوستی سرسیاه وسرسفید، در همان محل تماس پوستی با لباس‌های آغشته با مواد شیمیایی، بروز می‌کند که حتی بعد از بهبودی نیز، جا ي زخم به جای می‌گذارند.
 بیماری های شغلی ناشی از نور

بقیه در ادامه مطلب

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت از حادثه اخیر جانی پالایشگاه تهران به عنوان نادرترین حادثه نفتی در کل صنعت نفت جهان یاد کرد و گفت: با متخلفان این حادثه نفتی مطابق با قانون برخورد می‌شود.

فرهاد احمدی در گفتگو با مهر درباره جزئیات حادثه جانی در طرح توسعه پالایشگاه نفت تهران با بیان اینکه این حادثه در ساعت ۱۵:۴۰ دقیقه سه شنبه هفتم تیر ماه به دلیل شکسته شدن بوم جرثقیل به وقوع پیوسته است، گفت: در زمان انجام عملیات تست نصب به دلیل شکسته شدن بوم جرثقیل و پرتاب آن دو نفر از مهندسان پیمانکار پروژه کشته شده اند.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت ایران با اعلام اینکه این حادثه سه نفر مجروح هم داشته است که تاکنون درمان دو نفر از مجروحان به پایان رسیده و از بیمارستان مرخص شده اند، تصریح کرد: در حال حاضر طرحهای مختلف پالایشگاهی در بخشهای مختلف کشور در حال انجام است که در تمامی این پروژه ها با وجود نصب تجهیزات چندین هزار تنی امام تمامی استانداردها و دستورالعملها به طور کامل رعایت می شود.

وی از حادثه و تلفات اخیر در طرح توسعه پالایشگاه نفت تهران به عنوان یک حادثه نادر و بی نظیر در سطح صنعت نفت جهان یاد کرد و افزود: معمولا پیش از نصب تجهیزات و ظروف پالایشگاهی، یک عملیات تست نصب تجهیزات با کمک وزنه هایی انجام می شود.

این مقام مسئول با یادآوری اینکه در انجام عملیات تست به جای تجهیزات اصلی از وزنه استفاده می شود و ۲۵ درصد بیشتر معادل وزن تجهیزات وزنه در عملیات تست استفاده می شود، تاکید کرد: هدف از انجام تست بررسی میزان آمادگی جرثقیل، تیم نصاب و سایر عوامل موثر در نصب تجهیزات و ظروف پالایشگاهی است.

احمدی با تاکید بر اینکه عملیات تست یک نوع شبیه سازی برای نصب تجهیزات اصلی پالایشگاهی است، بیان کرد: در عملیات تست اخیر هم نصب یکی از راکتورهای واحد گوگرد زدایی تولید گازوئیل طرح توسعه پالایشگاه تهران شبیه سازی شده بود.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت با بیان اینکه وزن این راکتور حدود ۳۱۲ تن است که در عملیات تست روز حادثه حدود ۲۷۲ تن وزنه به جرثقیل نصب شده بود، ادامه داد: نصب این حجم وزن مطابق با دستورالعملهای نصب بوده که باید عملیات در مدت ۲۵ دقیقه به طور آزمایشی انجام می شد.

وی با اعلام اینکه در پنجمین دقیقه عملیات تست بوم جرثقیل شکسته شده و وزنه در یک حادثه نادر به جای فرود مستقیم به اطراف پرتاب شده است، گفت: در اطراف این حادثه هیچ نیروی غیر متخصص و کارکنان عادی حضور نداشته ضمن انکه در شعاع چندین متری نوار احتیاط نصب افراد پشت این نوار قرار گرفته بودند.

این مقام مسئول با اعلام اینکه اگر این حادثه در حین عملیات نهایی نصب ظرف و یا تجهیزات انجام می شد قطعا تعداد تلفات جانی و خسارت به تجهیزات خیلی گسترده بود، تصریح کرد: در این عملیات تست فقط نیروهای پیمانکار و ناظر بازرسی حضور داشته است.

احمدی با تاکید بر اینکه قطعا با انجام بررسی های لازم با متخلفان این حادثه برخورد قانونی انجام می گیرد، بیان کرد: افراد کشته شده در این حادثه جز متخصصان عملیات نصب بوده و به دلیل پرتاب وزنه با زاویه ۹۰ درجه و در یک حادثه بی نظیر و منحصر به فرد متاسفانه این افراد به رحمت خدا رفتند.

وی در خصوص وضعیت جرثقیل مورد استفاده در این حادثه توضیح داد: عمر جرثقیل ۱۶ ساله و آمریکایی است که از ظرفیت نصب تجهیزتی با وزن ۴۵۰ تن با یک بوم و ۶۰۰ تن با دو بوم برخوردار بوده است.

مدیرعامل شرکت ملی مهندسی و ساختمان نفت در پایان با اظهار هم دردی با خانواده درگذشتگان این حادثه، خاطر نشان کرد: شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی در کنار خانواده مهندسان کشته شده در این حادثه است.

جریان شکافنده از بالا شبیه یک بادبزن دستی است که دسته آن به سمت ساحل، و دهانه آن به سمت دریا می‌باشد. دسته این بادبزن بیشترین قدرت را دارد و صرف‌نظر از اینکه شناگر چقدر شنا بلد است یا چقدر توان جسمی دارد، عملاً برگشت وی به سمت ساحل را غیر ممکن ساخته، او را سریعاً با خود به داخل دریا می‌کشاند. برای درک بهتری از قدرت این جریان باید گفت که سرعت این جریان معمولاً از رکورد سرعت شنای المپیک نیز بالاتر است؛ بدین معنی که حتی بهترین قهرمان شنای المپیک نیز نمی‌تواند بر خلاف آن شنا کرده و به طرف ساحل برگردد. عرض جریان شکافنده بین 3 تا بیش از 60 متر، و طول آن به داخل دریا بسیار متفاوت است (گاهی فقط در ناحیۀ شکسته شدن امواج یا همان محلی که موج فرو ریخته و کف سفید رنگ تشکیل می‌دهد بوده، گاهی نیز تا ده‌ها متر به داخل دریا کشیده می‌شود).

بقیه در ادامه مطلب

چرنوبیل شهری در اکراین است که در استان کیف پایتخت اکراین و در نزدیکی مرز بلاروس قرار دارد. این شهر به علت حادثه چرنوبیل که در نیروگاه هسته‌ای چرنوبیل که در ۱۴.۵ کیلومتری این شهر قرار داشت اتفاق داد خالی از سکنه شد. این حادثه در 26 اپریل 1986 میلادی (دقیقا 25 سال پیش در چنین روزی) در رآکتور شماره ۴ نیروگاه چرنوبیل اکراین که از نوع رآکتورهای RBMK بود رخ داد. از حادثه اتمی چرنوبیل بعنوان بدترین حادثه اتمی غیرنظامی تاریخ جهان نام برده شده است. 

استفاده از انرژی هسته ای برای مصارف صلح آمیز، در كنار منافع و مزایای بسیاری كه برای كشور ها به ارمغان می آورد، خطرات و چالش های بهداشتی و زیست محیطی متعددی را نیز ممكن است با خود در پی داشته باشد، به خصوص زمانی كه به كارگیری انرژی هسته ای از قالب كنترل شده خارج شود و اصول ایمنی و حفاظتی مربوطه رعایت نشود. هر گونه كوتاهی و اهمال كاری در این خصوص، عوارض جبران ناپذیری برای سلامت انسان و محیط زیست به همراه خواهد داشت. یك انفجار هسته ای ناخواسته یا تعمدی، نشت مواد رادیواكتیو از رآكتور های آسیب دیده یا فرسوده نیروگاه ها یا مراكز فناوری هسته ای، بروز آلودگی رادیواكتیو در حین حمل، جابه جایی و ذخیره سازی سوخت و زباله اتمی و آلوده شدن محیط و افراد درگیر عواقب فاجعه باری خواهند داشت. تشعشعات ساطع شده از هسته اتم های رادیواكتیو یا انفجار كنترل نشده ناشی از هم جوشی (fusion) یا شكافت (fission) هسته ای، خطرهایی برای انسان و محیط زیست به دنبال دارد كه به خطرات هسته ای (nuclear hazards) معروف است.

برای مشاهده ادامه متن به ادامه مطلب مراجعه فرمایید.