اسپكتروفتومتر دستگاهي است كه اشعه هاي منوكروماتيك را با كارائي بيشتري نسبت به فيلترهاي رنگي مورد استفاده در فتومترها جدا مي كند. در اين دستگاه ها نور منبع موازي شده و از يك منشور عبور داده مي شود تا نورهاي با طول موج هاي مختلف در جهات مختلف پراكنده شوند. بقیه در ادامه مطلب
به دليل پهناي باند طيفي كوچك، مقدار نوري كه به دتكتور مي رسد، معمولا نسبت به كلريمتر بسيار كمتر است (شكل1 .) لذا نياز به يك دتكتور بسيار حساستر است. معمولا از ضرب كننده نوري يا سلول نوري خلا استفاده مي شود. سيگنال الكتريكي توليد شده توسط دتكتور فتوالكتريك را مي توان با استفاده از microammeter حساس اندازه گيري كرد.
ساخت دستگاه اندازه گيري در بازه مورد نياز و با صحت مطلوب مشكل و هزينه بر است. براي حل اين مشكل يكي از دو روش زير استفاده مي شود:
1-سيگنال دتكتور را مي توان با استفاده از يك پل پتانسيومتري دقيق و صحيح اندازهگيري كرد. يك سيگنال معكوس توسط پتانسيومتر كنترل مي شود تا زماني كه يك گالوانومتر حساس نشان دهد كه سيگنال دتكتور متعادل شده است و هيچ جرياني از گالوانومتر عبور نمي كند. از اين روش در گالوانومتر تك پرتويBeckman Model DU استفاده مي شود.
2-جريان دتكتور به صورت الكترونيكي تقويت شده و مستقيما روي يك نمايشگر نشان داده مي شود. مزيت اين دستگاه ها، سرعت اندازه گيري آن ها است. دستگاه به نحوي تنظيم مي شود كه وقتي نمونه مرجع در مسير نور قرار مي گيرد، مقدار خوانده شده انتقال %100 باشد.
دستگاه هاي مدرن صنعتي معمولا دو پرتوي هستند و نمايشگر يا ثبات ديجيتالي دارند كه مي تواند جذب، غلظت، درصد ا...
صوت : در اثر ارتعاش يك جسم يا مجموعه اي از اجسام كشسان توليد مي شود. انتشار آن حركت ارتعاشي منبع مولد است. بقیه در ادامه مطلب
سر و صدا : صوتي است ناخواسته ، ناخوشايند و نامطلوب كه در صنعت ، فراورده تبديل انرژي است. قسمتي از انرژي تلف شده در اثر ارتعاش و اصطحكاك سطوح مختلف دستگاه و ايجاد اغتشاش در هوا ، به صدا تبديل مي گردد.
مشخصه هاي صوت ، طول موج ، زمان تناوب و فركانس مي باشد.
طول موج مسافتي است كه موج در يك پريود مي پيمايد (λ وبرحسب متر بيان مي گردد)
زمان تناوب زمان يك نوسان كامل است (T وبر حسب ثانيه بيان مي گردد )
فركانس تعداد نوسان كامل در واحد زمان مي باشد (F و برحسب هرتز بيان مي گردد)
فركانس تا 512 هرتز بم - 512 تا 2048 هرتز متوسط وبيش از 2048 را زير مي نامند.
مراكز فركانس هاي هشت گانه در بهداشت حرفه اي كاربرد فراوان داشته و شامل فركانس هاي 63.5- 125 – 250- 500 -1000 – 2000 – 4000 - 8000 هرتز است.
اثرات صدا شامل اثر مستقيم (صدمه بر سيستم شنوايي) و غير مستقيم ( اثر بر راندمان كار ،اثر رواني ، اثر بروضع عمومي بدن ، اثر پوششي برشنوايي ) است.
كاهش شنوايي بر سه نوع انتقالي ، حسي – عصبي و مختلط مي باشد .
در كاهش انتقالي ، راه استخواني سالم و طيبعي است وبا افزايش صدا قابل شنيدن بوده وبا جراحي و سمعك قابل ترميم است.از جمله علل آن به پارگي ، كدري ، تيرگي ، دررفتن استخوانهاي... مي توان اشاره نمود.
در كاهش حسي – عصبي ، ضايعه ، مربوط به گوش داخلي است. در اين كاهش ضايعه در راههاي هوايي و استخواني وجود دارد.كري شغلي ، تماس با برق ، مواد سمي چون CO- PB – HG اوره ، وبيماريهايي نظير تيفوس ، زونا از انواع كري هاي فوق است. وقتي كاهش شنوايي در اثر انتقالي و حسي – عصبي باشد آن را مختلط گويند و در اين ضايعه هر دو راه هوايي و استخواني دچار اشكال است.
افت شنوايي شامل دو نوع موقت (TTS ) و دايم ( PTS ) است:
در افت شنوايي موقت ، صدايي با شدت زياد در زمان كم تماس داده مي شود (انفجار ) وبا قطع تماس ، افت شنوايي ( با توجه به زمان تماس ، شدت و حساسيت فرد ) از بين مي برد اين افت در فركانس 3000 تا 6000 هرتز مي باشد.
افت دائم شنوايي ، در صورت تماس مداوم با صدا بوجود مي آيد ، از نوع حسي – عصبي و غير قابل درمان ( بدليل نابودي سلولهاي عصبي ) مي باشد.
اين افت از فركانس 4000 هرتز شروع و به فركانس هاي 6000 و 8000 هرتز گسترش مي يابد.
مراحل كري شغلي شامل : شروع (اوايل اشتغال فرد خستگي شنوايي ، افت در فركانس 4000 هرتز ، احساس ناراحتي ، گرفتگي گوش ، خستگي عمومي ).
اختفاء ( ناشنوايي در فركانس 4000 هرتز، امكان كاهش در ساير فركانسها وجود دارد .)
نيمه اختفاء ( گسترش در فركانس 2000 و 1000 هرتز ، عدم شنيدن صداي آهسته )
كري واضح ( نقصان در فركانس بم و زير ، شنيدن دشوار صداي مكالمه ) مي باشد.
كري شغلي دو طرفه و متقارن ، پرده صماخ سالم ، عدم برگشت شنوايي حسي- عصبي ،غير قابل درمان ، شروع افت از فركانس 4000 هرتز را دارد.
در كري شغلي عواملي چون شدت ، فركانس ، ريتم ، زمان تماس ، محيط كار ، سن فرد ، ضايعات قبلي و حساسيت فردي مداخله مي نمايد.
با افزايش شدت صوت ، زمان تماس و افزايش سن ، ميزان افت شنوايي بيشتر مي شود.
فركانس هاي زير مضرترند - صداي يكنواخت و مداوم ، كم خطر تر از صداي منقطع و غير يكنواخت است (با فركانس برابر). صدا در محيط باز قابل تحمل تر است. ضايعاتي چون ضربات وارده به سر ، انفجار ، صدمات شنوايي ، مننژيت ، مصرف ساليسيلات ، جنتامايسين ، تماس با CO - AS در افت شنوايي موثر است.
افراد نسبت به صدا حساسيت هاي متفاوتي دارند كه قابل شناسايي است.
يك نمونه از روشهاي تعيين گوش حساس ، آزمايش PEYSER است و مراحل آن عبارتند از: