دنیای امروز استرس های مختلفی دارد كه بعضی از این استرس ها مختص محیط كار است. نزاع با یك همكار، محروم شدن از پاداش، دیر رسیدن به سر كار و فشار هیأت مدیره یا رؤسای سازمان به مدیر را می توان نمونه هایی از استرس های محیط كار نامید . مدیران برای این كه بهداشت روانی محیط كار را تأمین كنند باید با مفاهیم اساسی بهداشت روانی آشنا شوند. مدیران باید توجه داشته باشند كه مدیریت اثربخش نیز بدون توجه و اعتماد به سلامت روانی كاركنان حاصل نمی شود و برای رسیدن به این مهم باید اصول بهداشت روانی در سازمان را رعایت نمایند.مطلب ذیل به موضوع فوق می پردازد.

● اصول بهداشت روانی در سازمان :
۱- ایجاد جو صمیمیت، همدلی، صداقت، همكاری و احترام متقابل در میان كاركنان سازمان.
۲- پرهیز از اعمال روش های مبتنی بر زور و اجبار در محیط سازمان.
۳- شناسایی استعدادهای بالقوه كاركنان تحت نظارت سازمان و فراهم ساختن رشد و شكوفایی این استعداد در حد توان و امكانات سازمان.
۴- پرهیز از قضاوت های كوركورانه و مبتنی بر پیشداوری در مورد كار و رفتار كاركنان سازمان. استرس و نگرانی های افراد نسبت به كار ، خانواده و نگرانی های مادران كارمند نسبت به وضع كودكان خود، وضع اقتصادی، انتظارات سازمان از كارمندان و... همگی سبب می شود كه فرد از لحظه بیداری بامداد تا هنگام آرمیدن شامگاه همواره دچار هیجان ها، تنش ها، نگرانیها و امیدهای گوناگونی باشد كه گاه با ظرفیت بدنی، عصبی و روانی وی متناسب نیست و افراد و سازمان را دچار مشكل می كند.اگر سازمان به سطح تولید مناسب برسد اما كاركنان سازمان افراد عصبی، افسرده، ناراحت و پرخاشگر در انتظار فرصتی تا پریشانیهای روانی خود را با كم كاری، ترور شخصیت یكدیگر، غیبت، شایعه پراكنی و ایجاد سوانح و حوادث و به شیوه ای مخرب نشان دهند در این صورت آیا می توان چنین جامعه ای را سالم یا موفق دانست؟ شكی نیست كه پاسخ به این سؤال منفی است بنابر این می توان گفت نقش و وظیفه دیگر هر مدیر لایق، دورنگر و كاردان، تأمین بهداشت روانی كاركنان سازمان است.
● بهداشت روانی به سه قسمت تعریف می شود :
۱- نگرانی های مربوط به خود، ۲- نگرش های مربوط به دیگران، ۳- نگرشهای مربوط به زندگی.
نشانه هایی وجود دارد كه ما را از دشواریهای روانی، به ویژه در خود فرو رفتن، پرخاشگری، خودمداری، بی اعتمادی شدید، احساس ناتوانی و وابستگی مطلع سازد. به علاوه برای داشتن بهداشت روانی خوب شرایطی وجود دارد كه عبارتند از : روبه رو شدن با واقعیت، كم توقع بودن، دشمنی نكردن با دیگران و كمك رسانی به مردم.

بقیه در ادامه مطلب

-عوامل زيان آور فيزيكي

• عوارض و بيماريهاي ناشي از گرما :
يكي از عوامل زيان آور مربوط به كشاورزي فشار گرماي محيط كار و شرايط جوي مي باشد كه بدن انسان به چند صورت در مقابل آن به مبارزه مي پردازد.
1- از طريق پوست كه مهمترين راه است و با تعريق به دفع حرارت و خنك شدن بدن كمك مي كند.
2- از طريق ريه ها كه اين عمل را از راه دفع بخار آب انجام مي دهد(بازدم گرم).
3- از طريق كاهش سوخت و ساز عضلاني به منظور توليد حرارت كمتر.
نتيجه حاصل از اين مبارزه بيشتر به ساختمان بدن شخص ، عادت و تمرين و چگونگي انتخاب جنس و رنگ لباس و سرانجام كيفيت هواي محيط و شرايط جوي مربوط مي شود.
بطوريكه مي دانيم هنگام تعريق همراه با آب مقدار زيادي نمك نيز از بدن دفع مي شود كه از دست رفتن آب و نمك در صورتيكه جبران نشود باعث اختلالات و آسيبهاي زيادي به بدن مي گردد از جمله اختلالات عصبي– رواني ، توليد خستگي ، تحريك پذيري و كاهش ظرفيت جسماني- رواني فرد.
نكته مورد توجه اينكه ميزان حساسيت فردي اشخاص در موارد مطرح شده نقش بسزايي دارد بطوريكه افراد در مقابل اين عوامل واكنشهاي مختلفي را از خود نشان مي دهند.
به طور كلي كار كردن در محيط گرم علاوه بر عوارض گفته شده سبب بروز آثار بيماريزاي ناشي از گرما و تحليل قواي جسماني مي گرددمانند سوختگيهاي سطحي پوست در اثر تابش آفتاب – جوشهاي گرمايي در اثر بسته شدن دهانه غدد عرق وگرمازدگي.
تدابير حفاظتي و پيشگيري از خطرات گرما :
- رعايت بهداشت فردي و تميز نگاه داشتن پوست به منظور كمك به عمل تعريق براي دفع حرارت بدن.
- مصرف مايعات خنك به ميزان كافي در حين كار تا آب و نمك ( املاح ) از دست رفته در اثر تعريق جبران شود.
- استراحتهاي كوتاه مدت در محيط هاي خنك.
- استفاده از لباسهايي از جنس پنبه و كتان و حتي المكان لباسهايي به رنگ روشن تا اشعه خورشيد را منعكس نمايند.
- جلوگيري از كار كردن بيماران مبتلا به ديابت ، بيماران قلبي عروقي ، بيماران تيروئيدي همچنين مبتلايان به بيماريهاي عفوني مثل مالاريا و بيلارزيوز( بيماري عفوني انگلي است كه در اثر رشد كرمهايي در بدن انسان بوجود مي آيد).


• عوارض و بيماريهاي ناشي از سرما:
امروزه مطلوب ترين درجه حرارت براي زندگي را 21 درجه سانتيگراد مي دانند . البته گفتني است كه درجه حرارتهاي مطلوب براي فعاليتهاي بدني گوناگون به نوع كار و شدت فعاليت بستگي دارد. اما به هر صورت در درجه حرارت پايين ، كار و فعاليت مشكل مي شود و چنانچه اصول پيشگيري رعايت نگردد سلامت كشاورزان مورد تهديد قرار ميگيرد.
سرما به طرق زير در ايجاد ضايعات جسماني دخالت مي كند:
1- در اثر سرما انقباضات و انبساطات عروقي متناوب در بافت سلولي بروز مي كند كه سرانجام منجر به انقباض و بسته شدن عروق و توليد كم خوني موضعي اندام يا جايي از بدن مي گرددكه در عين حال با لخته شدن خون موجود در همان عروق همراه است.
2- سرما بطور مستقيم روي اعصاب حركتي اثر كرده و سبب از كار افتادن آنها مي گردد.بنظر بعضي از دانشمندان علت توليد فلجهاي ناشي از سرما همين پديده است.
3- وقتي كه شخصي در معرض سرماي شديد قرار مي گيرد حرارت مركزي بدن او كاهش مي يابد و عوارض سرمازدگي بروز مي كند. در توليد سرمازدگي ، مدت اثر سرما فوق العاده اهميت دارد و اگر اين مدت طولاني باشد حتي سرماي متوسط محيط هم خطرناك مي باشد.
تدابير حفاظتي و پيشگيري از خطرات سرما:
- هنگام كار در محيط هاي سرد استفاده از دستكش،كلاه و لباس گرم مي تواند از كاهش درجه حرارت بدن فرد و بروز عوارض ناشي از سرما جلوگيري كند.
- در مورد كساني كه بايد در سرما كار كنند لازم است دقت كرد تا افرادي كه سابقه صدمات سرمازدگي دارند يا آنهايي كه به اختلالات عروق محيطي مبتلا هستند ، همچنين معتادين به سيگار و الكل ، از كار كردن در چنين محيطي منع شوند.
- سرما بر روي بعضي از بيماريها اثر تشديد كننده دارد مانند بيماريهاي ريوي ، كليوي و روماتيسمي در نتيجه بايد از كار كردن افراد مبتلا به اين بيماريها در سرما جلوگيري شود.
- برنامه ريزي صحيح كار يعني تعيين زمانهاي استراحت جهت گرم كردن بدن در حين كار .
- استفاده از غذاو نوشيدنيهاي گرم و مناسب در حين كار.

بقیه در ادامه مطلب

فرسودگی شغلی وضعیتی است که به دلیل کار زیاد و طولانی مدت، شخص احساس خستگی شدید و بی رمقی ميكند.

 نشانه های فرسودگی شغلی :

 1- فرسودگی جسمی = قدرت کار کردن کم , سردردهای مکرر, تهوع , اختلال در خوابیدن , از دست دادن اشتها
 2- فرسودگی هیجانی = افسردگی , احساس در ماندگی و احساس به دام افتادن در کار و شغل
 3- افسردگی نگرشی = بد گمانی و سوء ضن نسبت به دیگران و همچنین نگرش منفی و حقیر کردن خود یا سایرین .
 4- اينگونه اشخاص احساس پیشرفت کم دارند و فرض می کنند در آینده نیز پیشرفتی نخواهد داشت.

 شاخصهاي فرسودگی شغلی :

 1- شاخصهای هیجانی : بی علاقه شدن نسبت به شغل خود , افسردگی , احساس درماندگی و ناتوانی , احساس مورد تأیید و تشویق قرار نگرفتن , احساس جدایی از دیگران و بیگانگی , احساس بی تفاوتی , ملالت و بیزاری
 2- شاخصهای نگرشی : بد بینی , بی اعتمادی نسبت به مدیریت سازمان و محل کار خود , گله مندی و بدگمانی
 3- شاخصهای رفتاری : تخریب پذیر و پرخاشگر بودن , کناره جویی از دیگران , کاهش توانایی برای انجام دادن وظایف شغلی , محدود شدن فعالیت های اجتماعی و افزایش مشکلات با مسئولان , رؤسا و همکاران و خانواده .
 4- شاخصهای روانی : احساس خستگی , ابتلا به دردهای عضلانی , سردرد , اختلال در خوابیدن و اختلال گوارشی و سرما خوردگی های مکرر.
 5- شاخصهای سازمانی : کاهش رسیدگی به خواسته های ارباب رجوع , تنزل ابعاد اخلاقی و معنوی , افزایش تعداد موارد خلافکاری , غیبت از کار , ترک شغل و سوانح و حوادث در کار.

 علل فرسودگی شغلی :

بقیه در ادامه مطلب