هدف اين مقاله مرور اثرات زمان كار بخصوص در مورد كارمندان مراقبت هاي بهداشتي و نيز مرور استراتژيهايي كه ممكن است در مورد بحث بر روي اين موضوع مفيد باشد، مي باشد.
 نوبت كاري باعث ايجاد اختلالاتي در چرخه طبيعي بدن مي شود.درصد زيادي از شب كاران و نوبت كاران را پرستاران تشكيل ميدهند . نوبت كاري باعث ايجاد اختلال خواب در بين شب كاران شده و ممكن است تاثير بر روي مدت بيماري آنها نيز داشته باشد. شب كاري بر روي عملكرد پرستاران و پزشكان نيز تاثير منفي گذاشته و ممكن است باعث ايجاد مشكلاتي شود. بيماران در طي شب و زماني كه پزشكان و پرستاران شب كار هستند ممكن است مراقبت هاي ضعيف تري را دريافت كنند و در معرض خطر قرار گيرند. نوبت كاري بر روي عملكرد دستگاه توليد مثلي ، دستگاه گوارشي و قلب نيز تاثيراتي دارد بطوري كه ريسك بيماري هاي قلبي در شب كاران حدودا 2 برابر افراد روز كار است و… نمونه اي از استراتژي هايي كه مي توان براي كاهش اثرات كار شيفتي بر روي افراد اعمال كرد به قرار زير مي باشد:
 كنترل نور محيط، كنترل برنامه چرخشي شيفت با توجه به اين نكته كه چرخش به يك شيفت ديرتر آسانتر است از چرخش به يك شيفت زودتر ، در نظر گرفتن فاكتورهاي طبي شخصي و تناسب هاي فيزيكي ، محدود كردن ساعات كار شبانه و…
 مقدمه:
 نوبت كاري، كه خود از عوامل زيان آور ارگونوميك پنداشته مي شوديكي از ره آوردهاي پرهيز ناپذير فن آوري است . بر پايه ي پژوهش هاي انجام شده در كشورهاي توسعه يافته نزديك به 25 درصد از نيروي كار را نيروي نوبت كار تشكيل مي دهند. اين پديده ،مي تواند از جنبه هاي گوناگون ، اثرات ويرانگر بر چگونگي زندگي انسان بجا بگذارد.
 گردش نوبت كاري شامل انواع زيادي از برنامه هاي كاري و تعويض يا تغيرات نوبت كاري بر اساس برنامه ثابت و معين با يك مديريت صحيح مي باشد.اين برنامه را مي توان براي 7 روز متوالي يا 7 روز هفته اجرا كرد. تغير نوبت كاري باعث مشكلات عديده اي از جمله نقص خواب و اختلالات گوارشي و بيماريهاي قلبي عروقي مي شود.
 بسياري از مردم براي انجام كارهاي فيزيكي خود از يك دوره 24 ساعته پيروي مي كنند ، كه به اين چرخه 24 ساعته چرخه سيركادين مي گويند. چرخه سيركادين با كنترل مواردي مانند خواب وبيداري، هضم غذا ، ترشح آدرنالين ، تنظيم حرارت بدن ، فشار خون و نبض و بسيار علائم مهم ديگر در عملكرد و رفتار انسان اثر مي گذارد.
 شواهدي وجود دارد كه نشان مي دهد نوبت كاري باعث اختلالاتي در چرخه طبيعي بدن ميشود . بعنوان مثال نوبت كاري مي تواند موجب به هم خوردگي مزاج و سو تغذيه شود.
 به نسبت ساير بخشهاي استخدام عمومي در صد بيشتري از كارمندان سرويسهاي بهداشتي شيفت كار يا شب كار هستند. بيمارستانها كه بيشترين ميزان استخدام در زمينه مراقبتهاي بهداشتي دارند كارمندان شب كار بيشتري به نسبت بقيه صنايع استخدام مي كنند. پرستاران بزرگترين گروه مراقبتهاي بهداشتي هستند و نيز بزرگترين گروهي هستند كه شب كار مي كنند.
 اقدامات و نتايج تناقض ها ميان فيزيولوژي طبيعي و كار شبانه در مورد كارمندان مراقبتهاي بهداشتي چيست؟اثر كار كردن در زماني كه ريتم طبيعي ما نياز به خواب دارد چيست؟ آيا تفاوت هاي فردي در تحمل نسبت به زمان وجود دارد؟ آيا بعضي از افراد نسبت به كار شبانه بيشتر تناسب فيزيكي دارند؟ آيا انطباق رخ مي دهد؟چه استراتژي هايي مي تواند انطباق را افزايش و خطرات بهداشتي را كاهش دهد؟
 در اين مقاله سعي كرديم كه مروري بر سوالات بالا داشته و اثرات زيان آور كار شبانه را بررسي كنيم.

بقیه در ادامه مطلب

صوت : در اثر ارتعاش يك جسم يا مجموعه اي از اجسام كشسان توليد مي شود. انتشار آن حركت ارتعاشي منبع مولد است.

سر و صدا : صوتي است ناخواسته ، ناخوشايند و نامطلوب كه در صنعت ، فراورده تبديل انرژي است. قسمتي از انرژي تلف شده در اثر ارتعاش و اصطحكاك سطوح مختلف دستگاه و ايجاد اغتشاش در هوا ، به صدا تبديل مي گردد.
مشخصه هاي صوت ، طول موج ، زمان تناوب و فركانس مي باشد.

طول موج مسافتي است كه موج در يك پريود مي پيمايد (λ وبرحسب متر بيان مي گردد)
زمان تناوب زمان يك نوسان كامل است (T وبر حسب ثانيه بيان مي گردد )
فركانس تعداد نوسان كامل در واحد زمان مي باشد (F و برحسب هرتز بيان مي گردد)
فركانس تا 512 هرتز بم - 512 تا 2048 هرتز متوسط وبيش از 2048 را زير مي نامند.
مراكز فركانس هاي هشت گانه در بهداشت حرفه اي كاربرد فراوان داشته و شامل فركانس هاي 63.5- 125 – 250- 500 -1000 – 2000 – 4000 - 8000 هرتز است.
اثرات صدا شامل اثر مستقيم (صدمه بر سيستم شنوايي) و غير مستقيم ( اثر بر راندمان كار ،اثر رواني ، اثر بروضع عمومي بدن ، اثر پوششي برشنوايي ) است.

كاهش شنوايي بر سه نوع انتقالي ، حسي – عصبي و مختلط مي باشد .

در كاهش انتقالي ، راه استخواني سالم و طيبعي است وبا افزايش صدا قابل شنيدن بوده وبا جراحي و سمعك قابل ترميم است.از جمله علل آن به پارگي ، كدري ، تيرگي ، دررفتن استخوانهاي... مي توان اشاره نمود.
در كاهش حسي – عصبي ، ضايعه ، مربوط به گوش داخلي است. در اين كاهش ضايعه در راههاي هوايي و استخواني وجود دارد.كري شغلي ، تماس با برق ، مواد سمي چون CO- PB – HG اوره ، وبيماريهايي نظير تيفوس ، زونا از انواع كري هاي فوق است. وقتي كاهش شنوايي در اثر انتقالي و حسي – عصبي باشد آن را مختلط گويند و در اين ضايعه هر دو راه هوايي و استخواني دچار اشكال است.
افت شنوايي شامل دو نوع موقت (TTS ) و دايم ( PTS ) است:

در افت شنوايي موقت ، صدايي با شدت زياد در زمان كم تماس داده مي شود (انفجار ) وبا قطع تماس ، افت شنوايي ( با توجه به زمان تماس ، شدت و حساسيت فرد ) از بين مي برد اين افت در فركانس 3000 تا 6000 هرتز مي باشد.
افت دائم شنوايي ، در صورت تماس مداوم با صدا بوجود مي آيد ، از نوع حسي – عصبي و غير قابل درمان ( بدليل نابودي سلولهاي عصبي ) مي باشد.
اين افت از فركانس 4000 هرتز شروع و به فركانس هاي 6000 و 8000 هرتز گسترش مي يابد.
مراحل كري شغلي شامل : شروع (اوايل اشتغال فرد خستگي شنوايي ، افت در فركانس 4000 هرتز ، احساس ناراحتي ، گرفتگي گوش ، خستگي عمومي ).
اختفاء ( ناشنوايي در فركانس 4000 هرتز، امكان كاهش در ساير فركانسها وجود دارد .)
نيمه اختفاء ( گسترش در فركانس 2000 و 1000 هرتز ، عدم شنيدن صداي آهسته )
كري واضح ( نقصان در فركانس بم و زير ، شنيدن دشوار صداي مكالمه ) مي باشد.
كري شغلي دو طرفه و متقارن ، پرده صماخ سالم ، عدم برگشت شنوايي حسي- عصبي ،غير قابل درمان ، شروع افت از فركانس 4000 هرتز را دارد.
در كري شغلي عواملي چون شدت ، فركانس ، ريتم ، زمان تماس ، محيط كار ، سن فرد ، ضايعات قبلي و حساسيت فردي مداخله مي نمايد.
با افزايش شدت صوت ، زمان تماس و افزايش سن ، ميزان افت شنوايي بيشتر مي شود.
فركانس هاي زير مضرترند - صداي يكنواخت و مداوم ، كم خطر تر از صداي منقطع و غير يكنواخت است (با فركانس برابر). صدا در محيط باز قابل تحمل تر است. ضايعاتي چون ضربات وارده به سر ، انفجار ، صدمات شنوايي ، مننژيت ، مصرف ساليسيلات ، جنتامايسين ، تماس با CO - AS در افت شنوايي موثر است.
افراد نسبت به صدا حساسيت هاي متفاوتي دارند كه قابل شناسايي است.
يك نمونه از روشهاي تعيين گوش حساس ، آزمايش PEYSER است و مراحل آن عبارتند از:

بقیه در ادامه مطلب

ختلالات اسكلتی - عضلانی یك بیماری شغلی است. این اختلالات به علت شرایط نامناسب در محیط كار بروز می كند. یكی از علل ایجاد این مشكل وسایلی است كه افراد در محل كار از آن استفاده می كنند كه حتماً باید استاندارد باشد، عامل دیگر احساس امنیت و آرامشی است كه فرد باید در محیط كار داشته باشد تا دچار این گونه اختلالات نشود.
دكتر سیدجلیل میرمحمدی میبدی متخصص طب كار و بیماری های شغلی در زیر نكاتی را بیان كرده است كه می تواند اختلالات اسكلتی و عضلانی مربوط به شغل را كاهش دهد.
● اختلالات اسكلتی - عضلانی مرتبط با كار چگونه به وجود می آید؟
▪ اختلالات اسكلتی - عضلانی مرتبط با كار نوعی بیماری شغلی به حساب می آید. این گونه اختلالات معمولاً به علت قرار گرفتن بدن در وضعیت نامطلوب هنگام كار كردن یا استفاده از میز و صندلی نامناسب و غیراستاندارد تشدید می شود. زمانی كه از صندلی متناسب با ابعاد بدن (غیرارگونومیك) استفاده شود، اختلالات افزایش پیدا خواهند كرد.
● صندلی قابل استفاده در محیط كار باید چه استانداردی داشته باشد؟
▪ یكی از اجزای مهم صندلی، دستگیره ای است كه قابلیت تنظیم ارتفاع را انجام می دهد. همچنین باید سطح نشیمن صندلی استاندارد گود و لبه آن گرد باشد. زمانی كه فرد روی صندلی می نشیند، باید از اطراف ران ها تا دسته صندلی ۲‎/۵ سانتی متر فاصله باقی مانده باشد و ارتفاع صندلی باید در اندازه ای تنظیم شود كه لبه نشیمنگاه با عضله ران تماس پیدا نكند و مانع خون رسانی به ساق پا نشود، چون این موضوع باعث خواب رفتگی و خستگی در عضلات پا می شود. پشتی صندلی باید قوس كمر را هنگام نشستن پر كند و قسمت بالای آن رو به بیرون باشد تا كتف ها در جای مناسبی قرار بگیرد. صندلی استاندارد، پنج پایه و چرخدار است. پوشش روی صندلی باید از پارچه باشد تا ایجاد گرما و سرما نكند. بهترین ارتفاع صندلی، ارتفاعی است كه وقتی فرد روی آن می نشیند و به پشتی آن تكیه می دهد، كف پاها روی زمین قرار بگیرد تا نیازی به استفاده از زیر پایی نباشد. هنگام نشستن روی صندلی زاویه بدن و ران پا باید بین ۹۰ تا ۱۱۰ درجه باشد، ران پا و ساق پا بین ۹۰ تا ۱۰۰ درجه و زاویه ساق پا و خود پا ۹۰ درجه باشد.
● با چه اقداماتی در محیط كار می توان از بروز اختلالات اسكلتی - عضلانی پیشگیری كرد؟
▪ افرادی كه شرایط فعالیت آنها به گونه ای است كه معمولاً نشسته كار می كنند، در ازای هر یك ساعت كار به مدت ۱۰ دقیقه به صورت ایستاده استراحت كرده و دو تا سه دقیقه از ۱۰ دقیقه استراحت خود را ه نرمش های بسیار ساده در محیط كار اختصاص دهند. در افرادی كه فعالیت كاری آنها به صورت ایستاده است نیز به ازای هر یك ساعت كار، ۱۰ دقیقه نشستن لازم است.

بقیه در ادامه مطلب

فرسودگی شغلی وضعیتی است که به دلیل کار زیاد و طولانی مدت، شخص احساس خستگی شدید و بی رمقی ميكند.

 نشانه های فرسودگی شغلی :

 1- فرسودگی جسمی = قدرت کار کردن کم , سردردهای مکرر, تهوع , اختلال در خوابیدن , از دست دادن اشتها
 2- فرسودگی هیجانی = افسردگی , احساس در ماندگی و احساس به دام افتادن در کار و شغل
 3- افسردگی نگرشی = بد گمانی و سوء ضن نسبت به دیگران و همچنین نگرش منفی و حقیر کردن خود یا سایرین .
 4- اينگونه اشخاص احساس پیشرفت کم دارند و فرض می کنند در آینده نیز پیشرفتی نخواهد داشت.

 شاخصهاي فرسودگی شغلی :

 1- شاخصهای هیجانی : بی علاقه شدن نسبت به شغل خود , افسردگی , احساس درماندگی و ناتوانی , احساس مورد تأیید و تشویق قرار نگرفتن , احساس جدایی از دیگران و بیگانگی , احساس بی تفاوتی , ملالت و بیزاری
 2- شاخصهای نگرشی : بد بینی , بی اعتمادی نسبت به مدیریت سازمان و محل کار خود , گله مندی و بدگمانی
 3- شاخصهای رفتاری : تخریب پذیر و پرخاشگر بودن , کناره جویی از دیگران , کاهش توانایی برای انجام دادن وظایف شغلی , محدود شدن فعالیت های اجتماعی و افزایش مشکلات با مسئولان , رؤسا و همکاران و خانواده .
 4- شاخصهای روانی : احساس خستگی , ابتلا به دردهای عضلانی , سردرد , اختلال در خوابیدن و اختلال گوارشی و سرما خوردگی های مکرر.
 5- شاخصهای سازمانی : کاهش رسیدگی به خواسته های ارباب رجوع , تنزل ابعاد اخلاقی و معنوی , افزایش تعداد موارد خلافکاری , غیبت از کار , ترک شغل و سوانح و حوادث در کار.

 علل فرسودگی شغلی :

بقیه در ادامه مطلب