آسم شغلي 1 (تعريف و انواع ،پاتو فيزيولوژي وساز وكارهاي بروز آسم شغلي،عوامل ايجاد كننده ) بقیه در ادامه مطلب
تعريف آسم شغلي و انواع آن
براساس تعريفي كه Bernstein و همكارانش در سال ۱۹۹۳ ارائه كردند، آسم شغلي به نوعي از بيماري اطلاق ميشود كه در اثر مواجهه با وضعيتهاي خاص يا عوامل معين مرتبط با محيطهاي كاري، محدوديت تغييرپذير جريان هوا يا افزايش حساسيت مجاري هوايي، وجود داشته باشد ولي اين موضوع در خارج از محيط كار، صدق نكند. با در نظر گرفتن اين تعريف، ۲ دستهبندي كلي براي آسم شغلي، مطرح ميشود كه در ذيل آمده است.
۱- آسم شغلي آلرژيك يا آسم شغلي با دورة تأخيري :
اين دسته كه بهطور كلاسيك همان آسم شغلي، ناميده ميشوند در اثر واكنش ايمونولوژيك و پس از يك دورة تأخيري، ايجاد ميگردند و در اكثر موارد بهعلت مواجهه شدن با مواد داراي وزن مولكولي زياد و بعضي از مواد داراي وزن مولكولي كم، بروز مينمايد كه در اين واكنش، معمولاً IgE، نقش دارد. البته موادي مانند ايزوسياناتها كه باعث آسم شغلي ميشوند ولي مكانيسم ايمونولوژيك در آنها مشخص نيست و بدون واسطه IgE انجام ميگردد نيز در اين دسته قرار ميگيرند.
۲- نشانگان اختلال كاركردي راههاي هوايي تحريكپذير يا آسم شغلي ناشي از مواد محرك :
اين دسته معمولاً بدون تأخير ايجاد ميگردند و در اين حالت، راههاي هوايي پس از استنشاق حاد مقادير زيادي از عوامل سمي مانند: دي اكسيد گوگرد، اسيد سولفوريك، آمونياك يا دود، دچار تنگي و پاسخدهي بيش از حد ميشوند. بايد توجه داشت: بيماراني كه از پيش دچار آسم و پاسخ دهي بيش از حد راههاي هوايي بوده و بهدنبال تماس با عوامل محرك يا فيزيكي مانند ورزش و هواي سرد، دچار اسپاسم نايژهاي ميشوند، در تعريف RADS نميگنجند.
در صورت مواجهة مجدد با غلظت كم همان ماده، واكنشي بروز نميكند كه اين امر مبين عدم دخالت واكنش ايمونولوژيك است.
شايان ذكر است كه بعضي از مؤلفين، دسته سومي را نيز تحت عنوان آسم شغلي احتمالاً ناشي از مواد محرك در نظر گرفتهاند و دورة تأخيري و تحريك اين دسته در زمانهايي بروز مينمايد كه فرد با مقادير اندك و غيرمحرك، تماس داشته باشد.
براي مثال: فورمالدئيد، گلوتارالدئيد و كلرامين در استخرهاي شنا و محلهاي كار آلوده با باكتريها و قارچها.
نوع ديگري از تنگي تغييرپذير مجاري هوايي وابسته به كار نيز وجود دارد كه در اثر مواجهه شغلي با مواد آلي مانند: پنبه، بذركتان شاهدانه ، كنف هندي و بعضي از غلات، بروز مينمايد. بيشتر متخصصين، بيماري راههاي هوايي ناشي از ذرات آلي را اختلالي شبه آسم ميخوانند و آن را از آسم حقيقي، مجزا ميدانند. علل اين تمايز را ميتوان در عدم وجود ائوزينوفيلي در راههاي هوايي، فراواني كمتر افزايش پاسخدهي راههاي هوايي، تمايل به بروز برونشيت مزمن جستجو كرد.
پاتوفيزيولوژي و سازوكاربروز آسم شغلي
مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت: نتایج بررسیهای اخیر نشان میدهد که جایگاههای عرضه بنزین از نظر آلایندههای بنزن و تولوئن در وضعیت حادی قرار داشته و غلظت متوسط جایگاههای تهران از نظر آلاینده بنزن نسبت به استانداردهای هوای پاک به ۲۱۰ برابر میرسد. یوسف رشیدی اظهار کرد: شرکت کنترل کیفیت هوا در خرداد و تیرماه امسال اقدام به اندازهگیری آلایندههای هوا در ۵ جایگاه عرضه بنزین شهر تهران کرد. وی ادامه داد: مدت هر نمونهبرداری ۵۰ دقیقه بوده و ۱۰لیتر هوای آزاد جایگاهها با دبی بسیار کم برای هر نمونه استفاده شده است که نتایج بررسیها نشان میدهد درمحوطه تمام جایگاهها غلظت بنزن در حد بسیار بالایی بوده؛ بهطوری که حداقل ۳۸ وحداکثر بیشتر از ۴۳۸ برابر حد استاندارد است و میزان غلظت میانگین نیز به بیش از ۲۱۰ برابر حد مجاز استاندارد ملی میرسد.مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران خاطرنشان کرد: سرطانزایی، اختلالات تنفسی، اختلالات تناسلی و رشد از جمله اثرات حاد ترکیبات آلی فرار است که سلامتی و جان شهروندان را بهخطر میاندازد و باید برای کاهش این آلایندهها اقدامات جدی صورت گیرد. بنابراین گزارش، همچنین یوسف رشیدی در توضیح بحران آلودگی صوتی در تهران نیز اعلام کرد: ۷۶ درصد مراکز درمانی و ۳۲ درصد مراکز آموزشی از نظر آلودگی صوتی در شرایط بحرانی قرار دارند. به گفته مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، همچنین تمام منازل مسکونی مجاور خیابانهای اصلی و بزرگراههای شهر با آلودگی صوتی مواجهند و در واقع شهروندان در اکثر نقاط شهر از آلودگی صوتی رنج میبرند.